Betekent drugsgebruik einde omgang?

Bijgewerkt: 30 april 2025
Of middelengebruik zoals drugs of alcohol mogelijk tot ontzegging van omgang leidt hangt o.m. af van de frequentie, intensiteit en timing van het gebruik. Ook kan de leeftijd van het kind een factor zijn.

Is het middelengebruik recreatief, onder controle en raakt het op geen enkele wijze de veiligheid of je emotionele beschikbaarheid voor je kind tijdens de omgang, dan is de kans gering dat dit tot een ontzegging of inperking leidt. Tegen een standpunt van de andere ouder, dat het gebruik wel problematisch of schadelijk is en aannemende dat sec het gebruik wel aangetoond kan worden, is het echter lastig verweer voeren, anders dan onthouding voor en na afloop van omgangsmomenten aan te tonen.

Heeft het middelengebruik wel impact op de omgang en/of gaat het middelengebruik zelfs door gedurende de omgang, of is het aannemelijk dat de ouder nog onder invloed is tijdens de omgangsmomenten, dan is er wel degelijk kans op ontzegging of inperking van de omgang. Het maakt niet uit of de betreffende ouder gezag heeft of niet.

• Een dergelijke zaak was bijvoorbeeld aan de orde in deze uitspraak van Rechtbank Rotterdam. De rechter was klip en klaar: Drugs en verantwoord ouderschap gaan niet samen. Het resultaat was dat vader voor onbepaalde tijd de omgang met zijn kind van 8 jaar werd ontzegd. Wel werd opgemerkt dat als vader kon aantonen blijvend vrij te zijn van drugs hij weer een verzoek zou kunnen doen voor omgang.
• In deze uitspraak van Rechtbank Zeeland-West-Brabant overwoog de rechter dat: “De man eerst moet zorgen dat hij zijn leven op de rit krijgt en houdt, dus zonder gebruik van alcohol en drugs, alvorens er weer gekeken kan worden naar de mogelijkheden voor omgang (…)”.
• In deze uitspraak van Rechtbank Midden-Nederland overwoog de rechter o.m. dat: “de vader onvoldoende verantwoordelijkheid neemt voor wat er is gebeurd, en hoe hij zal voorkomen dat dat opnieuw gebeurt. Ook geeft hij zich onvoldoende rekenschap van de impact daarvan op [zijn kind].” en “De rechter vindt het zorgelijk dat de vader niet veel verder komt dan te zeggen dat hij er vertrouwen in heeft dat hij geen terugval meer zal krijgen omdat dat simpelweg niet meer is wat hij wil.” Het verzoek van de vader voor het vaststellen van een omgangsregeling met zijn kind van 13 jaar wordt afgewezen. Een zelfde lijn volgt Gerechtshof Den Bosch in deze uitspraak. Je komt niet weg met het slechts stellen dat je je leven weer op de rit hebt. Je zult het overtuigend moeten aantonen dat dit een bestendige situatie is.
• In deze uitspraak van Gerechtshof Amsterdam gaf de vader aan dat hij geheel afzag van zijn sporadisch recreatief XTC-gebruik voorafgaand aan een gepland contact met zijn kind. Ook ten aanzien van het alcoholgebruik maande het hof hem tot ‘uiterste terughoudendheid’.
• In deze uitspraak van Rechtbank Zeeland-West-Brabant waarin de ouder met een alcoholverslaving een onbegeleide omgang wilde met zijn kinderen, wees de rechter deze af en stelde dat: “De man zal moeten laten zien dat hij duurzaam stabiel en voorspelbaar richting de minderjarigen kan zijn.”
• In deze uitspraak van Rechtbank Midden-Nederland worstelt een vader met zijn verslavingsproblematiek. Het lukt hem niet om af te kicken en valt steeds terug. Hierdoor is hij onvoorspelbaar in het nakomen van de omgang met de kinderen. De rechter stelt uiteindelijk geen omgang vast en ontzegt de omgang ook niet.

Ben je zelf een ouder die middelenmisbruik wordt tegengeworpen en is dit op zich juist, zorg dan voor een aantoonbare inkeer, zoals in deze uitspraak van Rechtbank Rotterdam. De vader in kwestie had zijn alcoholverslaving doorbroken en kon dit ook aantonen, met direct positieve effecten op de omgang met zijn kind. In deze uitspraak bijvoorbeeld werd als voorwaarde voor omgang gesteld dat de vader gedurende langere tijd bewijs van schone urinecontroles kon aanleveren. In deze uitspraak had de vader – afgezien van een eenmalige gebeurtenis – steeds weer door blaastesten getoond vrij te zijn van alcohol. Het resultaat was uitbreiding van de omgang. NB: Het niet voldoen aan veiligheidsvoorwaarden kan ertoe leiden dat de omgang niet wordt hervat of uitgebreid, zoals in deze uitspraak van Gerechtshof Amsterdam.

Ben jij de ouder met de problemen; neem eigenaarschap, doe alles wat je kunt om jezelf en je leven weer op de rit te krijgen. Maak je ex-partner ook niet verantwoordelijk voor het oplossen van je problemen of om jou te ontlasten. Verschuil je ook niet achter vage toezeggingen of beloftes die je niet kunt waarmaken.

Het is bovendien van belang om je transparant op te stellen. Je kunt bijvoorbeeld zelf aanbieden drugs-/CDT-testen te overleggen. Heb je een alcoholprobleem, dan kun je bijvoorbeeld akkoord gaan met onaangekondigde blaastesten en/of een blaastest voorafgaande aan omgang zoals in deze uitspraak (en natuurlijk na afloop daarvan). Van belang is dat je eigenaarschap neemt om het vertrouwen van de andere ouder te herstellen dat er geen risico meer is voor de kinderen, tot het niveau dat méér zekerheid redelijkerwijs niet meer van je kan worden verlangd.

Zijn er bij hulpverleningsinstanties en de Raad voor de Kinderbescherming (en ultimo de rechter) grote zorgen, dan zien we regelmatig dat het kind onder toezicht wordt gesteld, zoals in deze uitspraak van Rechtbank Rotterdam. Daarin kan naast hulp voor de betreffende ouder(s) worden gekozen om de omgang begeleid te laten plaatsvinden. Deze begeleiding zal echter niet permanent kunnen zijn.

Een andere beschermingsvorm is dat het kind (tijdelijk) uit huis wordt geplaatst, bijvoorbeeld bij de andere ouder, zoals in deze uitspraak en deze uitspraak. Houd er in dat geval ook rekening mee dat die ouder ook verdere stappen kan zetten, zoals wijziging van school en huisarts van je kind. Zie deze uitspraak van Rechtbank Den Haag voor een voorbeeld.

Is drugsgebruik medicinaal dan zal dit aangetoond moeten kunnen worden. Ook zal de gebruiker ten minste aannemelijk moeten kunnen maken dat ‘verantwoord ouderschap’ niet in het gedrang komt door het gebruik. Zie deze uitspraak voor een voorbeeld waarin medicinaal wietgebruik werd gesteld.

Ook al doe je ‘alles’ goed, dan nog kan de hervatting van omgang naar een substantieel niveau lastig zijn, zoals in deze uitspraak van Gerechtshof Amsterdam. Hierin werd de omgang uiteindelijk op één contactmoment per 14 dagen bepaald.

Middelengebruik bij beide ouders, dan wel middelengebruik door de hoofdverzorgende ouder terwijl de andere ouder de zorg niet kan overnemen, kan tot een uithuisplaatsing bij derden leiden. Dit geldt ook voor drugsgebruik als moeder terwijl je zwanger bent, zoals in deze uitspraak.

Er zijn regelmatig gerechtelijke uitspraken waarin middelengebruik een factor is in het uiteindelijk volledig (tijdelijk) ontzeggen van omgang met een kind, zoals in deze uitspraak van Gerechtshof Amsterdam. Lees in dit lader ook het rechtspraakoverzicht in het Thema: Omgang opstarten. Hoe triest dit ook is voor het kind, uiteindelijk kan dit de enige oplossing zijn om voor het kind een veilig opgroeiklimaat te bewerkstelligen. Een volgende stap is dan vaak ook het verzoeken van het eenhoofdig gezag waarvan je een voorbeeld leest in deze uitspraak van Rechtbank Rotterdam.

Tot slot: Als er een samenloop is met psychische of persoonlijkheidsproblematiek, dan kan het nóg lastiger zijn om omgang op hang te houden of weer op gang te brengen. Een voorbeeld van zo een situatie lees je in deze uitspraak van Rechtbank Rotterdam waarin het kind van 6 jaar na scheiding bij de vader woonde en aan de moeder een ‘ultieme poging’ werd gegund om de omgang weer veilig opgestart te krijgen. Lees in dit kader ook: Betekent mijn psychische stoornis einde omgang?

Lees ook dit

• V&A: Ik heb ernstige zorgen. Toch de omgang nakomen?
• Richtlijnen Jeugdhulp: Goed genoeg opvoederschap

Meer vraag en antwoord

• Toon alles in de categorie omgang.
• Alle categorieën.

Meer kennisbank

• Ga naar start kennisbank