Is inter-ouder strijdgedrag kindermishandeling?

Bijgewerkt: 22 februari 2025
Als ouders na scheiding de ex-partner problematiek niet achter zich laten en daarmee in conflict blijven, is dit een vorm van (voortdurende) kindermishandeling.

Ouders moeten volgens de ouderschapsnorm van art. 1:247 lid 2 BW eigenaarschap nemen voor het faciliteren en waarborgen van ‘een gezonde en evenwichtige ontwikkeling’ van het kind. Dit omvat o.a.: einde aan het (passieve) strijdgedrag, zoveel mogelijk coöperatief ouderschap en eigenaarschap voor rust op inter-ouderniveau. Daarnaast behoren ze volgens de ouderschapsnorm van art. 1:247 lid 3 BW de banden tussen het kind en de andere ouder actief te bevorderen. Gezaghebbende ouders hebben ook de plicht hun kind te verzorgen, evenals een informatieplicht en consultatieplicht jegens de andere ouder.

Inter-ouder strijdgedrag kent vele verschijningsvormen. Het is in alle gevallen bijzonder schadelijk voor het betrokken kind en volgens o.m. de volgende instanties een vorm van (psychische) kindermishandeling:

• Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden in deze uitspraak die ex-partnergeweld duidt als in strijd met art. 1:247 lid 2 BW.
• de Raad voor de Kinderbescherming in deze uitspraak van Gerechtshof Den Bosch die de strijd tussen de ouders als zodanig duidt;
• Rechtbank Midden-Nederland in deze uitspraak die een situatie waarin een ouder de kinderen geen ruimte geeft om vrij en onbekommerd contact met de andere ouder te hebben duidt als een vorm van voortdurende kindermishandeling;
• Rechtbank Midden-Nederland (na advies van o.m. de RvdK) in deze uitspraak die de ex-partner strijd duidt als emotionele verwaarlozing en daarmee een vorm van kindermishandeling;
• Rechtbank Midden-Nederland in deze uitspraak die de situatie waarin een ouder niet bereid of in staat is om het contact tussen het kind en de andere ouder te stimuleren (met ouderverstoting door het kind als gevolg) duidt als een vorm van voortdurende psychische kindermishandeling;
• Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden in deze uitspraak die de voortdurende strijd tussen ouders en hun negatieve houding over en weer als een vorm van kindermishandeling duidt;
• Gerechtshof Den Haag in deze uitspraak die een vechtscheiding en een zeer ernstig loyaliteitsconflict waarin het kind zich bevindt duidt als kindermishandeling;
• Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden na advies door professional in deze uitspraak; ex-partnerstrijd is kindermishandeling.

Dat inter-ouderstrijd een vorm van van (psychische) kindermishandeling is, is een conclusie die we van harte ondersteunen en je zou gezien het bovenstaande kunnen stellen dat het ‘vaste rechtspraak’ is. Daarom is het des te opmerkelijker dat niet iedere rechter die concludeert dat er sprake is van voortdurende ex-partner/inter-ouderstrijd dit ook richting de ouders duidt als een vorm van kindermishandeling. Dit zou o.i. een standaard onderdeel moeten zijn van rechtelijke beslissingen bij ‘complexe’ scheidingen.

Ouders moeten de strijd stoppen. Sterker, het behoort tot de ouderlijke verantwoordelijkheid te blijven zoeken naar mogelijkheden om de invulling van de gezamenlijke ouderlijke taken te optimaliseren, aldus Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden in deze uitspraak. Rechtbank Rotterdam stelt in deze uitspraak dat ouders er alles aan moeten doen om hun relatie te normaliseren en te zorgen dat zij weer door één deur kunnen. Dit type uitspraken vormen ook de basis voor onze kritiek op de methodiek Parallel Ouderschap die in de praktijk inmiddels als een ‘one size fits all’ wordt toegepast en die (zoals de methodiek in de praktijk wordt uitgelegd) ouders feitelijk een uitweg biedt om deze doelen – die evident in het belang van het kind zijn – niet te bereiken.

Tot slot nog de definitie van kindermishandeling in art. 1.1 Jeugdwet:

elke vorm van voor een minderjarige bedreigende of gewelddadige interactie van fysieke, psychische of seksuele aard, die de ouders of andere personen ten opzichte van wie de minderjarige in relatie van afhankelijkheid of van onvrijheid staat, actief of passief opdringen, waardoor ernstige schade wordt berokkend of dreigt te worden berokkend aan de minderjarige in de vorm van fysiek of psychisch letsel;

Op basis van deze definitie is o.i. evident dat ex-partnergeweld, bijvoorbeeld oudervervreemding of de (thuissituatie van het kind bij de) andere ouder destabiliseren door middel van ‘dwingende controle/intieme terreur’, een vorm van kindermishandeling is.

Voor een basis voor het ingrijpen van Veilig Thuis op deze vormen van (afgeleide) kindermishandeling, zie o.a. de Memorie van Toelichting WMO 2015:

• Pagina 19: (…) Door de combinatie met de decentralisatie van de jeugdzorg naar gemeenten, waaronder de taken op het gebied van kindermishandeling, worden gemeenten verantwoordelijk voor het tegengaan van geweld tegen volwassenen en kinderen. Dat is vaak onlosmakelijk met elkaar verbonden: als kinderen getuige zijn van geweld tussen hun ouders, is dat al een vorm van kindermishandeling. (…)
• Pagina 115: (…) De gangbare omschrijving van «huiselijk geweld» luidt: geweld dat gepleegd wordt door iemand uit de huiselijke kring van het slachtoffer, dat wil zeggen partners, gezinsleden, familieleden, mantelzorgers. Met huiselijke kring wordt bedoeld dat de dader en het slachtoffer in een familierelatie tot elkaar staan of dat de dader een huisgenoot of mantelzorger is. De term «huiselijk verwijst dus niet naar de plaats waar het geweld zich voordoet, maar naar de relatie tussen pleger en slachtoffer. Huiselijk geweld kan de vorm aannemen van kindermishandeling, van partnergeweld in alle denkbare verschijningsvormen of van mishandeling, uitbuiting of verwaarlozing van ouderen. Door de relatie Tweede Kamer, vergaderjaar 2013–2014, 33 841, nr. 3 115 met de dader is het voor het slachtoffer moeilijk om contact met de dader te vermijden en is vaak (maar niet altijd) sprake van een stelselmatig karakter, een hoog recidiverisico en hangt het geweld vaak samen met andere problematiek. (…)
• Pagina 116: (…) De definitie van kindermishandeling is gelijk aan die in de Wet op de jeugdzorg. (…) Lees art. 1.1. Jeugdwet hierboven.

Lees ook dit

• V&A: Kan ik een beroep doen op het Verdrag van Istanbul?

Meer vraag en antwoord

• Toon alles in de categorie ouderschapsnormen
• Alle 16 categorieën

Meer kennisbank

• Ga naar start kennisbank