Bijgewerkt: 17 maart 2025
Gezaghebbende ouders hebben de plicht om voor hun kind ‘optimale opgroeicondities’ te bewerkstelligen en zich actief daarvoor in te spannen. Deze ouderschapsnorm staat beschreven in artikel 1:247 lid 2 BW en is op vele fronten een fundamentele plicht van ouders; zowel naar hun kind als naar de andere ouder.

In de wet staat het volgende:

Artikel 1:247 lid 2 BW:
Onder verzorging en opvoeding worden mede verstaan de zorg en de verantwoordelijkheid voor het geestelijk en lichamelijk welzijn en de veiligheid van het kind alsmede het bevorderen van de ontwikkeling van zijn persoonlijkheid. In de verzorging en opvoeding van het kind passen de ouders geen geestelijk of lichamelijk geweld of enige andere vernederende behandeling toe.

In de praktijk betekent dit bijvoorbeeld dat ouders de plicht hebben om:

  1. Zorg te dragen voor ‘goed-genoeg opvoederschap‘, wat bijvoorbeeld omvat basale verzorging bieden, sensitief en responsief op het kind reageren.
  2. Zorg te dragen voor ‘goed-genoeg inter-ouderschap’, wat bijvoorbeeld omvat zaken die op ouderniveau tot conflicten leiden, buiten het kind te houden en actief eigenaarschap te nemen voor het staken van eventuele inter-ouderstrijd. Strijd op inter-ouderniveau (lees voorbeelden van passief of actief strijdgedrag), doet namelijk afbreuk aan de (psychische/emotionele) veiligheid van het kind en wordt door zowel de rechtspraak als de Raad voor de Kinderbescherming gekwalificeerd als een vorm van kindermishandeling. Een kind hiervan vrij houden is een verantwoordelijkheid die ouders zich moeten toe-eigenen als ware het een resultaatsverplichting. Ouders dienen derhalve tastbare positieve resultaten te bereiken. Ook inter-ouderstrijd die zich buiten het kind afspeelt moet worden gestopt, omdat het ertoe kan leiden dat de psychische belasting die dit ouders oplevert indirect het kind raakt (bijv. doordat ouders minder beschikbaar zijn). Rechtbank Den Haag verwoordt het in deze uitspraak als volgt: “(…) een goede ouderschapsrelatie met de vader te onderhouden (…) is immers wat van de moeder moet worden gevergd.” Rechtbank Gelderland in deze uitspraak noemt het gedrag van de moeder ‘ondermijnend voor het op een constructieve manier vormgeven van het gezamenlijk ouderschap’. In een situatie met huiselijk geweld verwees Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden in deze uitspraak naar het Verdrag van Istanbul. In deze uitspraak stelt Gerechtshof Den Bosch dat de ouders gezien hun ouderlijke verantwoordelijkheden het aan hun kind verplicht zijn om er alles aan te doen zodat de strijd stopt.
  3. Rekening te houden met de toenemende mondigheid van het kind om zichzelf naar eigen inzicht te ontwikkelen.

De optimale-ontwikkel-plicht omvat door de ruime formulering o.i. ook andere zeer belangrijke actieve inspanningsplichten, zoals de band-bevorder-plicht, evenals de verzorg- en opvoedplicht, de informatieplicht en de consultatieplicht. Anders gezegd, het niet-invullen van deze specifiekere plichten doet afbreuk aan de optimale-ontwikkel-plicht. In de praktijk zien we het niet-naleven van de hiervoor genoemde specifieke plichten ook leiden tot de conclusie dat een kind in zijn/haar ontwikkeling wordt bedreigd, omdat daarmee niet wordt voldaan aan de optimale-ontwikkel-plicht.

Wanneer niet wordt voldaan aan de optimale-ontwikkel-plicht van artikel 1:247 lid 2 BW, dan kan dit aanleiding geven het kind onder toezicht te stellen. Lukt het een ouder (of de ouders gezamenlijk) niet meer om aan deze actieve ouderlijke inspanningsplicht te voldoen, dan kan dit ertoe leiden dat het kind uit huis wordt geplaatst en dat (op termijn) de omgang stopt en het ouderlijk gezag wordt beëindigd.

💬
Je bent niet alleen. Jaarlijks vinden meer dan 120.000 mensen antwoorden in onze kennisbank. Voor hulp of advies: neem gerust contact met ons op.

Lees ook dit

Meer vraag en antwoord

Meer kennisbank

Contact ons voor hulp

We begrijpen voor welke opgave je staat, zowel juridisch als persoonlijk. Vijf dagen per week helpen we ouders zoals jij. Is procederen onvermijdelijk? Ontdek onze kostenbesparende 'litigation support'. Lees over:

Tijdens kantooruren bel 085‑3013044 of stuur een e-mail naar team@fiduon.nl. Een eerste kennismaking is kosteloos. Lees enkele klantervaringen. We zijn landelijk actief.