Uitgekleed ouderlijk gezag Special
Wanneer twee ouders die beiden het gezag hebben (of willen) niet normaal met elkaar kunnen overleggen, dan kan dit ertoe leiden dat belangrijke beslissingen niet, veel te traag of met teveel spanningen tot stand komen.
Om deze moeizame besluitvorming te voorkomen heeft de rechter sinds 2010 naast ‘eenhoofdig gezag’ een extra maatregel in zijn arsenaal tw: ‘uitgekleed ouderlijk gezag’. Dit wordt ook wel een maatwerkbeschikking genoemd.
Let op!
“Uitgekleed Ouderlijk Gezag heeft haar tijd gehad, nu Gerechtshof Den Haag op 25-3-2020 oordeelde dat er geen wettelijke basis voor aanwezig is. Uit navolgende rechtspraak volgt dat andere rechters dit overnemen; zie ook de rechtspraak onderaan deze pagina. Hiermee wordt een 10 jaar durend experiment beëindigd. Wat de uitspraak van hof Den Haag betekent voor bestaande situaties is onduidelijk. Wordt vervolgd.
Wat is uitgekleed gezag precies?
Uitgekleed gezag betekent dat de rechter in de uitspraak spelregels opneemt over de wijze waarop besluitvorming over het kind tot stand komt. Het betekent dat aan één van de ouders het recht wordt gegeven om de knoop door te hakken. Het is echter niet zo helder als dat het lijkt en dit is vooral voor professionals belangrijk.
Hierna zie je een voorbeeldformulering:
- de vader delegeert alle bevoegdheden die uit het gezamenlijk gezag voortvloeien met betrekking tot de dagelijkse verzorging en opvoeding van de minderjarige voor de duur van de minderjarigheid aan de moeder;
- voorbereidingen tot beslissingen anders dan die van spoedeisend belang en die verder strekken dan de dagelijkse verzorging en opvoeding van de minderjarige zullen door de ouders gezamenlijk worden getroffen. Indien de ouders er vervolgens niet in slagen in overleg tot een gezamenlijke en eensluidende beslissing te geraken, zal de moeder de beslissing nemen, die door de vader zal worden gerespecteerd, onverlet zijn recht de door de moeder genomen beslissing in het kader van de geschillenregeling van 1:253a BW aan de rechter voor te leggen.
De ‘uitgekleed gezag’- spelregels in detail uitgelegd
Wie mag beslissen volgt in principe uit de tekst van de clausule. We nemen de bovenstaande variant even als uitgangspunt.
Gezag alleen ‘uitgekleed’ als overleg heeft plaatsgevonden
Het doel van uitgekleed gezag is om besluitvorming zoveel mogelijk op gang te houden. Echter, het heeft niet tot doel om de weldenkende ouder die ‘uitgekleed gezag’ heeft onmondig (en onmachtig) te maken.
Dit volgt uit de juridische realiteit dat het uitgekleed gezag niet wordt ingeschreven in het gezagsregister. Heeft één van de ouders uitgekleed gezag, dan staat in het gezagsregister gewoon ‘gezamenlijk gezag’.
De clausule wordt echter in de praktijk veelal niet goed gelezen of geïnterpreteerd. De ‘aangekleed gezag’ ouder interpreteert het veelal als ‘ik mag dus beslissen’, terwijl de ander zegt, ‘je mag niet alles alleen beslissen’. Deze focus op ‘de beslissing’ miskent waar de focus werkelijk ligt van een ‘uitgekleed gezag’-clausule, namelijk in het overleg.
Voordat de ‘aangekleed gezag ouder’ eenzijdig mag beslissen, dan moet er kwalitatief hoogwaardig overleg hebben plaatsgevonden. Vindt dit overleg niet werkelijk plaats – bijvoorbeeld doordat de ‘aangekleed gezag’-ouder dit ontwijkt – dan zijn er ook geen rechten waarop deze ouder zich kan beroepen.
Uitgekleed gezag betekent dus niet dat één ouder alles mag beslissen. Lees hierna wat dit voor professionals betekent.
Uitgekleed gezag en derden professionals
Ten aanzien van derden zoals zorgprofessionals geldt gewoon ‘gezamenlijk gezag’, zoals aangetekend in het gezagsregister. Zij hebben niets te maken met de civielrechtelijke ‘uitgekleed gezag’-clausule, die slechts tussen ouders iets beoogt te regelen. Dit betekent dus twee gezaghebbende ouders en de noodzaak tot toestemming (en zo nodig handtekeningen) van beide ouders. Hier niet aan voldoen is in veel gevallen klachtwaardig.
Uitgekleed gezag wel of niet doen?
Als je als ouder nog geen gezag hebt en je wilt gezamenlijk gezag, dan staat het je vrij om ook ‘uitgekleed gezag’ te verzoeken. ‘Niet-zinvol-overleggen’ wordt niet beloond en feitelijk kan de andere ouder – behalve over immateriële of spoed zaken – niet alleen beslissen. En dit is iets dat goed is aan deze clausule.
Ons inziens zou het zich niet houden aan de overleg-bepaling echter duidelijk omschreven consequenties moeten hebben. Als dit niet kan in de beschikking, dan wellicht in een ‘bijsluiter’ waarin nader omschreven staat wat er wordt bedoeld met de verschillende begrippen. Wij zijn van mening dat de huidige standaardclausule te onduidelijk is.
Voor de ‘nog-geen-gezag-ouder’ betekent dit wat ons betreft: wel zelf een voorstel doen dat in ieder geval poogt de onduidelijkheden in de clausule te ondervangen.
Contact ons voor hulp.
Lees hierna verder ↴
Rechtspraak
Uitgekleed gezag toegekend
Uitgekleed gezag afgewezen
Contact ons voor hulp.
Lees hierna verder ↴
Meer verdiepen?
- Start Kennisbank
- Start Vraag en antwoord
- Start Opinie