Thema · Dwangmiddelen
Is het aannemelijk of verwacht dat een rechterlijke beslissing niet (volledig) wordt nakomen? Dan kan aan de rechter een dwangmiddel worden gevraagd. Dit is bijvoorbeeld een dwangsom of lijfsdwang. Ook wordt soms inzet van ‘de sterke arm’ verzocht. De rechter kan ook uit zichzelf een dwangsom opleggen.
Het doel van de dwangregeling is niet ‘straf’ maar om een gedragsverandering tot stand te brengen. Lijfsdwang – in de vorm van een opsluiting van de niet-nakomer – zien we vooral in procedures rondom alimentatie.
Er wordt door rechters zeer terughoudend omgegaan met dwangmiddelen. Een veelgebruikt argument voor deze terughoudendheid is dat ‘gezien de familierechtelijke aard van het geschil’ een dwangmiddel de situatie alleen maar verder op scherp zou kunnen zetten. Dit zou weer niet in het belang zijn van betrokken kinderen of de inter-oudersituatie.
Deze terughoudende opstelling leidt in de praktijk regelmatig tot schrijnende situaties waarbij ouders herhaaldelijk moeten procederen om nakoming van een rechterlijke beslissing te vorderen. Het gevolg, hoge kosten en uitstel van de uitvoering van de oorspronkelijke rechterlijke beslissing.
Ook komt het voor dat een eerder opgelegde dwangregeling bij een volgende rechterlijke beslissing er weer van af gaat.
Ons inziens is er te weinig creativiteit en doortastendheid in de rechtspraak met betrekking tot het nakomen van rechterlijke beslissingen. We zien echter ook toepassingen die o.i. een meer vooruitstrevend denkkader tonen. Zoals in deze uitspraak waarin executie van de dwangmiddelen aan de betrokken gecertificeerde instelling werd gelaten en deze uitspraak waarin de (ambtshalve) toegekende dwangsom ook mocht worden verrekend met de bruto partneralimentatie.
De rechtspraak is echter weinig consistent en kent ook geen vast escalatie-stramien, zowel niet qua ingezet dwangmiddel als bijvoorbeeld qua hoogte van dwangsommen. Het zou o.i. juist goed zijn om niet-welwillende ouders een escalatiepad in het vooruitzicht te stellen. Leidt een dwangsom niet tot de gewenste gedragsverandering, zoals nakoming zorgregeling, dan dwangsom bijvoorbeeld ‘automatisch’ verhogen en daarna vervangen voor gijzeling en wijziging hoofdverblijf.
Contact ons voor hulp.
Lees hierna verder ↴
Rechtspraak
Dwangmiddel toegewezen
Dwangmiddel afgewezen
Contact ons voor hulp.
Lees hierna verder ↴
Fiduon onderzoekt
Stuur je uitspraak in! Doe mee met onderzoek.
Contact ons voor hulp.
Lees hierna verder ↴
Bezoek ook de vraag en antwoord-sectie met meer dan 100 antwoorden op vragen uit de praktijk.