Meer bevoegdheden voor Gecertificeerde Instellingen?

Bijgewerkt: 17 februari 2025 | Leestijd: 4 minuten
De afgelopen periode zijn er diverse uitspraken gepubliceerd waarin een gecertificeerde instelling probeert meer te bewerkstelligen door de rechter expliciet te vragen het gedrag van een ouder te begrenzen/sturen/diagnosticeren, om daarin vervolgens te worden teruggefloten. Dit roept de vraag op of GI’s niet meer bevoegdheden zouden moeten (kunnen) krijgen.

Een voorbeeld waarin een GI tegen de grens aan liep is deze uitspraak van Rechtbank Overijssel. Hierin vordert de GI een contactverbod tussen de vader en een kind, hetgeen wordt afgewezen. Uit de uitspraak komt een beeld naar voren dat de vader zich aan geen enkele gedragsnorm/regel houdt en ook aangeeft zich daaraan niet te willen houden.

Het vorderen van een contactverbod is problematisch. De ondertoezichtstelling is er namelijk op gericht om gezinsbanden te versterken, alsmede steun en hulp te bieden. Ook gaat een ondertoezichtstelling ervan uit dat ouders wél weer in staat zullen zijn om de (gezamenlijke) ouderlijke verantwoordelijkheid naar behoren uit te oefenen. Een contactverbod tussen een ouder en een kind staat hier haaks op. Ook stelt de rechter dat het contactverbod ook niet de verhoudingen tussen de GI en de vader raakt.

Een andere voorbeeld is deze uitspraak van Rechtbank Noord-Nederland waarin de GI een schriftelijke aanwijzing geeft aan de moeder tot het verlenen van medewerking aan een klinische ouderschapsbeoordeling en persoonlijke hulpverlening. De schriftelijke aanwijzing wordt vervallen verklaard, mede omdat de wijze waarop de GI gedwongen zorg/hulp wil inzetten een aparte wetsingang heeft, namelijk bijvoorbeeld via de Wet verplichte GGZ.

Dat de GI’s zoeken naar mogelijkheden kan ze eigenlijk niet worden aangerekend. Er is een stuwmeer aan ondertoezichtstellingen waarin het probleem helemaal niet in het kind zit maar in het disfunctioneren van de (gezamenlijke) ouderlijke verantwoordelijkheid, hetgeen veelal bij één ouder of de ouders gezamenlijk moet worden gezocht. Soms is ‘hulp en zorg aanreiken’ niet voldoende en moeten er zwaardere (diagnostische) trajecten worden ingezet en/of moet een ouder worden begrensd.

De vraag die vervolgens opkomt is waarom GI’s niet juist meer handvatten te geven. Want resultaten (kunnen) boeken, is uiteindelijk in het belang van het kind.

De politiek lijkt aan zet, bijvoorbeeld om – met goede waarborgen – GI’s meer mandaat te geven óf om dit te beleggen bij een derde partij, zoals een landelijk bureau handhaving ouderschapsnormen. Verandert er niets, dan blijft het (kennelijk) doormodderen. Niet alleen gaat dit opnieuw miljarden kosten; ook zal in veel situaties gewoon niet dat (kunnen) worden bereikt wat wél door de rechter in het belang van het kind is geacht en dát is weer in tegenspraak met het IVRK.

Met meer bevoegdheden voor GI’s komt natuurlijk ook meer verantwoordelijkheid en dit gaat zeer waarschijnlijk tot zeer veel publieke ophef/argwaan/kritiek leiden (want vatbaar voor potentieel machtsmisbruik). De vraag is of dit werkelijk een probleem is als de toegang tot de rechter is verzekerd in dit soort situaties en de betrokken ouder/s altijd gebruik kan/kunnen maken van gesubsidieerde rechtsbijstand.

Is het aan de rechter als eindverantwoordelijke.

Tot slot, dat er overigens ook situaties zijn waarin de GI wel succesvol is om via een schriftelijke aanwijzing het gedrag van de ouder in kwestie te sturen, blijkt bijvoorbeeld uit deze uitspraak van Rechtbank Rotterdam. Hierin wijst de rechter het verzoek van de moeder om de schriftelijke aanwijzing – die tot doel heeft dat de moeder elke week haar urine op drugs laat testen – vervallen te verklaren, af.

Lees ook dit

• V&A: Wat mag een gezinsvoogd bij een OTS wel en niet?
• Visie: Educatieve Maatregel Goed (Inter) Ouderschap

Meer opinie

• Opinie-startpagina
• Opinie: De familierechtspraak moet meer gezag krijgen