Bijgewerkt: 9 juli 2024 | Leestijd: 4 minuten
Het zorgt jaarlijks voor een aanzienlijke instroom bij de familierechtspraak. Eén van beide ouders, meestal de moeder, staakt of vermindert eenzijdig de omgang tussen het (veelal jonge) kind en de vader. In sommige gevallen terecht, in heel veel gevallen onterecht. De rechtspraak begrenst de onterechte niet-nakomingen onvoldoende. Supercompensatie zou hieraan kunnen bijdragen.

Voor een overzicht van rechtspraak waarnaar dit artikel verwijst, zie het rechtspraakoverzicht op de themapagina omgangsregeling hervatten. Dat dit jaarlijks veel kinderen en ouders treft is een gegeven. Exacte cijfers ontbreken. Niet elke niet-nakoming leidt namelijk tot een gerechtelijke procedure. Daarnaast blijven zeer veel uitspraken ongepubliceerd.

De trigger is bijvoorbeeld dat er een ‘incident tussen de ouders’ heeft plaatsgevonden of dat de ander niet-goed-genoeg voor het kind is. Let wel, het gaat hier over zaken waarin naderhand helemaal niets van dit objectief komt vast te staan. Het ‘incident’ heeft bijvoorbeeld niet plaatsgevonden of is een gebeurtenis waar de niet-nakomende ouder de veroorzaker van was. Ook zien we veel dat incidenten worden ‘opgeblazen’ of is de gebeurtenis een uitvloeisel van ander niet-welwillend gedrag. Wat betreft het standpunt van niet-goed-genoeg-opvoederschap komen er bijvoorbeeld geen ‘contra-indicaties’ vast te staan. In veel situaties komt er ook geen andere andere noodsituatie vast te staan die zo een zware inbreuk in de rechten van het kind en de andere ouder rechtvaardigt.

Het onterecht blokkeren of verminderen van omgang is een vorm van eigenrichting. De betreffende ouder schendt daarmee het recht op familieleven van het kind en de andere ouder en de plicht om de banden tussen het kind en de andere ouder te bevorderen. In de meeste situaties volgt – veelal na een kort geding – herstel van de omgang, al dan niet op straffe van een dwangsom.

De gemiste tijd wordt echter zelden/nooit ingehaald. Vorderingen daartoe worden zo goed als standaard afgewezen. En dit maakt het niet-nakomen of (tijdelijk) inperken van omgang een effectieve tactiek voor niet-welwillende ouders. Het maximeert de tijd die zij zelf met het kind hebben en projecteert stress en angst bij de ex-partner en in de relatie tussen het kind en die ouder. Het is een vorm van huiselijk geweld, ex-partnergeweld en kindermishandeling. Dit aspect blijft echter volledig onderbelicht in de rechtspraak. Eigenrichting loont dus in zekere zin, terwijl dit niet zou mogen lonen, in het bijzonder niet omdat het zowel het kind als de andere ouder benadeelt.

Daarom is ons voorstel dat er een vorm van ‘supercompensatie van gemiste omgang’ standaard onderdeel wordt van vonnissen/beschikkingen die tot hervatting van de omgang leiden. Concreet betekent dit dat gemiste omgang standaard wordt ingehaald plus een compensatie voor het aspect van ‘eigenrichting’. Er zijn echter allerlei vormen van supercompensatie denkbaar, zowel in kwalitatieve als in kwantitatieve zin. Ook zou een Educatieve Maatregel Goed (inter-)Ouderschap onderdeel kunnen zijn van de sanctie door de rechter.

Een vorm van supercompensatie is te lezen in bijvoorbeeld deze uitspraak van Rechtbank Rotterdam. Hierin overweegt de rechter:

Ten eerste is de band van de vrouw met de minderjarigen goed, zodat deze een stootje moet kunnen hebben, terwijl de band tussen de man en de kinderen op dit moment kwetsbaar is. Dit rechtvaardigt dat de minderjarigen voorlopig meer ‘vrije tijd’ met hun vader dan met hun moeder doorbrengen.

Het is deze wijze van het denken over begrenzing van gedrag van niet-welwillende ouders dat gemeengoed zou moeten zijn bij alle rechters; in het bijzonder die te maken hebben met eigenrichting en niet-nakomingen van omgang.

💬
Je bent niet alleen. Jaarlijks vinden meer dan 120.000 mensen antwoorden in onze kennisbank. Voor hulp of advies: neem gerust contact met ons op.

Lees ook dit

Meer opinie

Contact ons voor hulp

We begrijpen voor welke opgave je staat, zowel juridisch als persoonlijk. Vijf dagen per week helpen we ouders zoals jij. Is procederen onvermijdelijk? Ontdek onze kostenbesparende 'litigation support'. Lees over:

Tijdens kantooruren bel 085‑3013044 of stuur een e-mail naar team@fiduon.nl. Een eerste kennismaking is kosteloos. Lees enkele klantervaringen. We zijn landelijk actief.