De uitspraak is u.b.v. Kan ik daar iets tegen doen?

Bijgewerkt: 11 januari 2022
Het is gebruikelijk om in een familierechtelijke procedure te verzoeken dat de beschikking uitvoerbaar bij voorraad wordt verklaard. Dit betekent dat het oordeel van de rechter al kan worden uitgevoerd, ook al is er beroep ingesteld cq wordt deze nog ingesteld bij gerechtshof of Hoge Raad.

Het is niet zeker dat de rechter de beschikking ook uitvoerbaar bij voorraad verklaart. Het moet worden gezien als een zelfstandig verzoek, waarover de rechter dus een belangenafweging maakt. We zien beschikkingen die uitvoerbaar bij voorraad zijn bijvoorbeeld bij vervangende toestemming voor verhuizing, vaccinatie en schoolkeuze. Ook wordt het veelvuldig toegekend bij kort gedingen en echtscheidingsbeschikkingen voor wat betreft alimentatie of toewijzing van de echtelijke woning en de hoofdverblijfplaats van de kinderen.

Het schorsen van een uitvoerbaar bij voorraad verklaarde beslissing

Je kunt een tenuitvoerlegging van een rechterlijke beschikking die uitvoerbaar bij voorraad is, met een zogenaamde schorsingsprocedure laten schorsen. Dit is een nieuwe spoedverzoek bij de rechterlijke instantie waarbij het beroep (gelijktijdig) is ingediend. Betreft het een rechtbankprocedure, dan is dit dus bij het gerechtshof.

Maatstaven die de rechter hanteert bij de beoordeling van het schorsingsverzoek

Bij de beoordeling van het schorsingsverzoek door de (hogere) rechter geldt dat in principe moet worden uitgegaan van de beslissing van de lagere rechter en de daaraan ten grondslag liggende vaststellingen en oordelen omtrent de ‘uitvoerbaar bij voorraad’-verklaring.

Dit kan anders zijn als de eerdere beschikking, waarvan de verzoeker hoger beroep heeft ingesteld, klaarblijkelijk berust op een juridische of feitelijke missslag dan wel als na de bestreden beslissing feiten of omstandigheden zijn voorgevallen of aan het licht zijn gekomen, die kunnen rechtvaardigen dat van die eerdere beslissing wordt afgeweken.

Verder zijn de navolgende maatstaven van belang (zie deze en deze uitspraken voor het volledige afwegingskader):

1. De verzoeker moet belang hebben bij de verlangde schorsing van de tenuitvoerlegging. Bij alimentatiekwesties zien we bijvoorbeeld dat de verzoeker moet aantonen dat deze in een financiële noodsituatie terecht komt als de beschikking van de rechtbank in stand blijft;
2. bij de – in het licht van de omstandigheden van het geval te verrichten – afweging van de belangen van partijen, moet worden nagegaan of het belang van degene die schorsing verzoekt bij behoud van de bestaande toestand tot op het rechtsmiddel is beslist, zwaarder weegt dan het belang van de andere partij om de door hem verkregen veroordeling ten uitvoer te leggen.

Er vindt dus opnieuw een afweging plaats van de feiten en omstandigheden. Bij deze belangenafweging dient de kans van slagen van het aangewende rechtsmiddel (red: bijv. hoger beroep) in de regel buiten beschouwing te blijven.

Voorbeeld van een succesvol schorsingsverzoek

Dat een schorsingsverzoek ertoe kan leiden dat bijvoorbeeld een eerder verstrekte vervangende toestemming tot verhuizing toch niet mag worden doorgezet, volgt bijvoorbeeld uit deze en deze zaak die respectievelijk dienden bij Gerechtshof Amsterdam en Gerechtshof Den Haag.

Er waren in eerste zaak duidelijk nieuwe feiten naar voren gekomen die de urgentie tot verhuizen door de moeder grotendeels hadden weggenomen. Het hof ging hier in mee. De moeder mocht dus nog niet verhuizen en moest de uitkomsten van de hoger beroep procedure afwachten.

In de tweede zaak was het een afweging tussen 1 maal verhuizen als de vervangende toestemming in hoger beroep ook zou worden verleend en 2 maal verhuizen als de vervangende toestemming in hoger beroep zou worden afgewezen. Het hof oordeelde dat het in het belang van de nog jonge kinderen was dat zij zo min mogelijk zouden verhuizen. Het schorsingsverzoek werd daarom toegewezen.

Voorbeeld van een niet-succesvol schorsingsverzoek

Een vader heeft zeer hoge dwangsommen opgelegd gekregen om hem te bewegen een vastgestelde zorgregeling na te komen. Hij beroept zich er echter op het het de kinderen zijn die niet naar de moeder willen. Er zijn sinds de beschikking van de rechtbank al diverse niet-nakomingen geweest waardoor de vader meerdere dwangsommen heeft verbeurd. De moeder heeft ze echter nog niet geïnd (geëxecuteerd). De vader wil dat de ‘uitvoerbaar bij voorraad-verklaring’ door de rechtbank wordt geschorst in afwachting van de uitkomsten van het hoger beroep. Hof Den Bosch wijst in deze uitspraak het schorsingsverzoek evenwel af.

Wist je dit?

Meer vraag en antwoord

• Toon alles in de categorie procederen in het familierecht.
• Alle categorieën.

Meer kennisbank

• Ga naar start kennisbank

Opinie

Uitgelicht

Parallel Ouderschapsovereenkomst? Geen contractsvrijheid!

Lees nuAlle opinie