Van eenhoofdig naar gezamenlijk gezag Sub-thema
Ouderlijk gezag is één van de meest voorkomende onderwerpen waarover wordt geprocedeerd binnen vechtscheidingen. Het zijn meestal vaders die een rechtszaak starten voor gezamenlijk gezag, omdat het ouderlijk gezag bij niet-gehuwden of niet geregistreerd samenwonenden automatisch (van rechtswege) toekomt aan de moeder.
Eén ding is cruciaal: gezag is niet een gunst dat een ouder moet verdienen, bijvoorbeeld door zich eerst actief met de opvoeding te bemoeien. Gezag hebben is een recht dat in beginsel ieder juridisch ouder toekomt.
Wordt gezamenlijk gezag verzocht, dan beoordeelt de rechter hoe de (gezamenlijke) ouderlijke verantwoordelijkheid functioneert. Daarbij wordt gekeken in hoeverre een kind klem of verloren kan raken tussen de ouders. M.a.w. of de wijze waarop de communicatie tussen de ouders plaatsvindt, bij een gezamenlijk-gezag situatie, leidt tot situaties die schadelijk kunnen zijn voor het kind. De rechter kan de afweging naar eigen inzicht maken. Dit maakt de uitkomst van een gezagsprocedure onzeker, ondanks het hiervoor genoemde uitgangspunt.
Gezag is een onderwerp dat veel emoties losmaakt. Dit geldt vooral voor ongehuwde vaders die zich achtergesteld voelen ten opzichte van gehuwde vaders. En bij moeders die zich genoodzaakt zien om samen met de vader tot beslissingen te komen.
In de rechtspraak zien we in toenemende mate dat het als moeder stellen dat de communicatie slecht en onverbeterlijk is, niet automatisch ertoe leidt dat gezamenlijk gezag onmogelijk is. Van belang is dat je als ouder – die niet het gezag heeft – kunt laten zien dat je wel in staat bent tot normale communicatie met de andere ouder.
Bovendien kan de rechter bijvoorbeeld juist wel gezamenlijk gezag toekennen als de met het gezag belaste ouder de andere ouder op geen enkele wijze een opening biedt om betrokken te zijn bij het leven van het kind, aldus de Hoge Raad in deze uitspraak.
Het kwam voor dat er een tussenvorm werd gehanteerd in de vorm van “uitgekleed gezag“. Deze variant is na een uitspraak van Gerechtshof Den Haag op 25-3-2020 niet meer toegepast.
Wat in de praktijk veel wordt gezien is dat met name moeders aangeven ‘eerst de uitkomsten van hulptraject xyz te willen afwachten’. Dit is vanuit ons perspectief een klassiek uitstel-argument dat in veel gevallen ten onrechte ook succesvol is. Steeds meer rechters prikken hier overigens doorheen, zoals de rechter van Rechtbank Den Haag in deze uitspraak.
Ons inziens wordt bovendien onvoldoende getoetst in dit soort zaken in hoeverre de ouder met eenhoofdig gezag zich houdt aan de ouderlijke plichten, zoals om de banden tussen het kind en de andere ouder te bevorderen, evenals de informatieplicht en consultatieplicht. Anders gezegd, we zien heel veel dat juist dit aspect onvoldoende aandacht krijgt van betrokken partijen zoals raad en rechtspraak. De indruk ontstaat dat de ouder die gezag wil, toch van alles moet doen om het recht niet te verspelen, terwijl het gedrag van de ouder met gezag onvoldoende wordt getoetst, laat staan gehandhaafd. Dit plaatst gezag-wensouders veelal in een onmogelijke positie en beloont niet-welwillend gedrag wat niet in het belang van het kind is.
Verder is er nog de trend om overal parallel ouderschap als oplossing op te plakken. Zo een traject heeft tot doel om een vorm van minimale gezamenlijke verantwoordelijkheid te bewerkstelligen, veelal in situaties waarin er al gezamenlijk gezag is. Toch de strikte ‘klem of verloren‘-norm blijven hanteren terwijl er ook parallel ouderschap bestaat, is nauwelijks uit te leggen.
Tot slot; de rechter vraagt in veel gevallen de Raad voor de Kinderbescherming om onderzoek te doen naar de inter-oudersituatie en om over het ouderlijk gezag te adviseren. De onderzoeksvraag die de rechter daarvoor aan de raad meegeeft is veelal heel breed. Om je kansen op een positief advies te vergroten raden we aan om je maximaal te richten op welwillend gedrag en daarmee al voorafgaand aan de indiening van het verzoek te beginnen.
Contact ons voor hulp.
Lees hierna verder ↴
Rechtspraak
Gezamenlijk gezag toegewezen
Gezamenlijk gezag afgewezen
Contact ons voor hulp.
Lees hierna verder ↴
Meer verdiepen?
- Start Kennisbank
- Start Vraag en antwoord
- Start Opinie