Worden geluidsopnames toegelaten door de familierechter?

Bijgewerkt: 12 februari 2025
De familierechter bepaalt of bewijs wordt toegelaten/meegenomen in de afweging van het beslispunt dat bij de rechter voorligt. Geluidsopnames inbrengen kan dus, net zoals filmpjes. De vraag is echter of dit raadzaam is.

In beginsel is iedere vorm van bewijs toegelaten in het civielrecht. De rechter heeft de vrijheid om te bepalen of een bepaald bewijsstuk buiten beschouwing gelaten moet worden gelaten vanwege een hoger belang (art. 152 Rv). O.m. in 2014 oordeelde de Hoge Raad hierover:

Hoge Raad 18 april 2014. ECLI:NL:HR:2014:942
Art. 152 Rv bepaalt dat bewijs door alle middelen kan worden geleverd en dat de waardering van het bewijs aan het oordeel van de rechter is overgelaten, tenzij de wet anders bepaalt. In een civiele procedure geldt niet als algemene regel dat de rechter op onrechtmatig verkregen bewijs geen acht mag slaan. In beginsel wegen het algemene maatschappelijke belang dat de waarheid in rechte aan het licht komt, alsmede het belang dat partijen erbij hebben hun stellingen in rechte aannemelijk te kunnen maken, welke belangen mede aan art. 152 Rv ten grondslag liggen, zwaarder dan het belang van uitsluiting van bewijs. Slechts indien sprake is van bijkomende omstandigheden, is terzijdelegging van dat bewijs gerechtvaardigd.

Welk belang zwaarder weegt is echter niet op voorhand te zeggen. Daarom vinden wij bijvoorbeeld het beleid van de Raad voor de Kinderbescherming onjuist. Zelfs onrechtmatig verkregen bewijs wordt in beginsel toegelaten.

De kans dat een rechter ook daadwerkelijk de opnames beluistert is klein. Procedures in het familierecht zijn grotendeels schriftelijk. Je kunt eventueel transcripties maken van opgenomen gesprekken.

• Lees deze uitspraak van Gerechtshof Amsterdam voor een voorbeeld waarin transcripties werden toegelaten, doch de audiobestanden niet werden beluisterd.
• In deze uitspraak van Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden werden de audiobestanden en transcripties niet toegelaten; een oordeel dat we onbegrijpelijk vinden en dat o.i. door de Hoge Raad gecasseerd zou moeten worden, temeer nu deze lijn navolging lijkt te krijgen in deze en deze uitspraak. Wat aan deze uitspraken opvalt is dat de rechters het bewijs niet op basis van de ‘vrije bewijswaardering’ buiten beschouwing lijken te laten maar dat er werkelijk sprake is van het opwerpen van een belemmering en de vraag is in hoeverre dit strijdig is met de ‘vrije bewijsleer’ (lees in dit kader ook De Bock par. 2.4.5. /pag. 71). Dat enkele familierechters audio-opnames nu naast zich neer gelegd hebben, wil overigens nog niet zeggen dat alle rechters deze zienswijze overnemen en dat  dat dit ook het geval zal zijn bij de tuchtrechter.
• Een voorbeeld waarbij geluidsopnames wél zijn toegelaten als bewijs lees je in deze uitspraak van Gerechtshof Arnhem Leeuwarden.  De opnames werden door het hof ter zitting beluisterd. Ze waren door de moeder ingebracht om aan te tonen hoe grensoverschrijdend de vader zich tijdens overdrachtsmomenten naar haar gedroeg. In combinatie met een gebrek aan pedagogische vaardigheden en alcoholgebruik bij de vader leidde voor de moeder tot eenhoofdig gezag, evenals tot een ontzegging van omgang met de kinderen voor vader.
• Een voorbeeld waarin zowel de transcripties als de geluidsopnames zijn toegelaten lees je in deze uitspraak van Gerechtshof Amsterdam. Een beroep van de moeder op ‘onrechtmatig verkregen bewijs’ slaagde niet. Het hof verwees naar de hiervoor genoemde uitspraak van de Hoge Raad.
• Audiobewijs van een gesprek dat bepalend werd geacht om ‘samenwonen’ te onderbouwen inzake een verzoek de partneralimentatie te beëindigen lees je in deze uitspraak van Gerechtshof Amsterdam.
• Een voorbeeld waarin een geluidsopname medebepalend was om tot een conclusie van intiem terreur te komen lees je in deze uitspraak van Rechtbank Zeeland-West-Brabant.
• Een voorbeeld waarin een video-opname wél werd toegelaten lees je in deze uitspraak van Rechtbank Den Haag.

Uit het bovenstaande overzicht volgt dat er geen uniforme lijn is in de rechtspraak. In de ene zaak zijn geluidsopnames/filmpjes zeer belangrijk ter onderbouwing van een beslissing, in een andere zaak wordt het een ouder aangerekend dat deze opnames maakt. Het is daarom belangrijk om de eventuele inbreng van geluidsopnames goed te overdenken. Overigens kunnen dit soort bestanden bijvoorbeeld op een USB-stick worden geplaatst. Deze kan dan worden ‘gedeponeerd’ bij de griffie van het gerecht dat ze zaak in behandeling heeft.

Lees ook onze V&A: Mag ik gesprekken opnemen?

Wist je dit?

Meer vraag en antwoord

• Toon alles in de categorie procederen in het familierecht.
• Alle categorieën.

Meer kennisbank

• Ga naar start kennisbank

Opinie

Uitgelicht

Parallel Ouderschapsovereenkomst? Geen contractsvrijheid!

Lees nuAlle opinie