Helpt hulpverlening bij ouderverstoting?

Bijgewerkt: 4 november 2025
Omdat ouderverstoting direct het gevolg is van oudervervreemdend gedrag zien we hulpverlening zonder gelijktijdige interventie in de omgang en/of het gezag zelden tot nooit enige effect bereiken. Ook wanneer het kind onder toezicht staat. Steeds opnieuw worden er nieuwe ‘interventies’ bedacht en gevalideerd door ouders en kinderen daarin te sturen, zonder dat vast staat dat hetgeen wordt ingezet werkelijk het belang van het kind dient.

Waarom faalt standaard hulpverlening in Nederland?

In de rechtspraak zien we allerlei interventies zoals ‘Ouderschap Blijft met de interventie contactverlies’ welke figureert in deze uitspraak van Rechtbank Den Haag. Tegelijk volgt uit zeer veel gepubliceerde uitspraken dat hulpverlening uiteindelijk – regelmatig ook na jaren hulp – niet heeft bereikt om de door het kind geuite weerstand om te buigen. In teveel zaken blijken hulpverleners er bovendien niet in geslaagd te zijn om te achterhalen waar ‘de weerstand van het kind in wortelt’. Het beeld dat zich aftekent is één van ineffectieve interventies waarvoor bovendien lange wachtlijsten bestaan en waarvan op de websites geen cijfers staan over effectiviteit, laat staan dat de methode goed is omschreven.

Regelmatig sluiten rechters dit soort zaken af met de hoop dat de coalitie-ouder alsnog gaat inzien dat…. hetgeen duidelijk tekent hoezeer het mis gaat in de keten, daar waar het hulpverlening aan ouders en kinderen betreft.

De Kern: Focus op het kind is de fout

Hoe het kan dat dit zo mis kan gaan is o.i. vooral gelegen in het feit dat er onvoldoende nadruk wordt gelegd op de rol van de coalitie-ouder die deze situatie tenslotte willens en wetens heeft bewerkstelligd (of daarin heeft berust). Zonder nadrukkelijke focus op diens rol kan hulpverlening voor het kind o.i. ook nooit veilig zijn. Als je loyaliteit van het kind voor ouders op een weegschaal zou leggen, dan slaat die bij ouderverstoting steeds meer/volledig door naar de coalitieouder. Hetgeen bezien vanuit die ouder de ‘ultieme balans’ representeert. Elke effectieve hulp bij het kind gaat de weegschaal vanuit de coalitie-ouder steeds meer uit balans brengen, hetgeen o.i. het kind rechtstreeks in conflict met die ouder gaat brengen.

Oplossingen die wél werken (Internationale Interventies)

Oplossingen die internationaal hiervoor zijn ontwikkeld zijn o.m. Family Bridges (Dr. Richard Warshak) waarbij het kind éérst uit de invloedssfeer van de coalitie-ouder wordt gebracht. In de Nederlandse familierechtspraak zijn er voorbeelden waarin dit principe is toegepast, en waarbij de coalitie-ouder duidelijke doelen werden gesteld, alvorens weer aan contactherstel van het kind met die ouder zou worden gewerkt. Er is echter nog geen consistente toepassing van dit type interventies.

Hoe moet het dan wel? Een stappenplan

Hulpverlening heeft geen mandaat om sterker in te grijpen. Ze kunnen alleen escaleren richting een ondertoezichtstelling. Sterker ingrijpen kan alleen een rechter en die wil lijkt er rechtspraak-breed niet/onvoldoende te zijn (een enkele rechter uitgezonderd). De vraag komt dan natuurlijk op: hoe dan wel?

1. Forensisch onderzoek: Als eerste behoort o.i. tot het recht van het kind dat deze geïnformeerd wordt over de invulling van de ouderlijke plichten en de dynamieken die mogelijk aanleiding hebben gegeven voor diens ‘keuze’. Die patronen dienen eerst forensisch te worden uitgezocht.
2. Commitment van de coalitie-ouder: De coalitie-ouder dient zich onvoorwaardelijk te committeren aan een positie uitkomst.
3. Consequenties route A: coalitie-ouder werkt wel mee: Wil de coalitie-ouder wél meewerken, dan kunnen de bevindingen worden gedeeld met het kind. Eventuele effecten daarvan in het kind zouden dan door beide ouders (plus hulpverleners) worden opgevangen.
4. Consequenties route B: coalitie-ouder werkt niet mee: Wil die ouder zich niet committeren of stribbelt die tegen, of bedient die zich van tactieken zoals ‘meestribbelen’, dan is de enige mogelijke oplossing nog hetgeen een programma als Family Bridges voorstaat.

O.i. is variant waarin de coalitie-ouder wél meewerkt bezien vanuit het kind altijd te prefereren, echter de praktijk wijst uit dat er jaarlijks zeer veel coalitie-ouders zijn die gewoon niet tot inzicht komen, laat staan daar een bestendige gedragsverandering aan koppelen. Dit maakt o.i. dus ook noodzakelijk dat er ook in Nederland een programma komt als Family Bridges met een navenant team van ’transitie’-specialisten.

Wist je dit?

Lees ook dit

• Special: Ouderverstoting
• V&A: Wat is oudervervreemding?
• V&A: Is het Expertteam-advies de oplossing?
• Onze visie: Ouderverstoting oplossen of voorkomen

Meer vraag en antwoord

• Toon alles in de categorie ouderverstoting.
• Alle categorieën.

Meer kennisbank

• Ga naar start kennisbank

Opinie

Uitgelicht

MGFK: Deel 3: De architectuur van MGFK

Lees nuAlle opinie