Ook bij heftige ex-partnerstrijd moet rechter blijven inzetten op omgang tussen kind en ouder

Bijgewerkt: 22 april 2024 | Leestijd: 3 minuten
Op 22 juni 2023 verscheen er een opiniestuk bij Volkskrant-online in samenwerking met Cees van Leuven en Louis Tavecchio. In het stuk geven we een reactie op het op 9 mei 2023 verschenen WODC-rapport: Rechterlijke instrumenten bij omgangsproblematiek en contactverlies. Geen abonnement op de Volkskrant, lees de PDF-versie van dit artikel. Hierna een samenvatting.

In het WODC-rapport wordt gesteld dat in sommige situaties het niet-meer inzetten op contactherstel soms beter is. Wat het rapport echter mist is dat een kind niet veilig opgroeit bij een hoofdverblijfouder die de strijd mede heeft gevoerd, voert of in stand houdt. Ouderstrijd is namelijk een vorm van kindermishandeling. 

Daarbij geldt dat, indien een kind een ouder afwijst, dit de hoofdverblijfouder niet ontslaat uit de plicht om het contact tussen het kind en die andere ouder te bevorderen. Sterker, die plicht is dan ‘maximaal’. Dit is eventueel slechts anders als er oorzaken zijn in de relatie tussen het kind en de afgewezen ouder die de (volledige) afwijzing ook rechtvaardigen en een herstel niet haalbaar is.

Voordat dit wordt aangenomen moet dit echter éérst komen vast te staan en dit moet worden onderzocht. Momenteel wordt er door de Raad voor de Kinderbescherming en rechters regelmatig gekozen voor het niet langer inzetten op omgang of contactherstel zónder dat duidelijk is waar de afwijzing van het kind van die ouder in wortelt. Aan deze handelswijze moet een einde komen.

Dit vraagt ook dat rechters en de raad veel nauwgezetter gaan kijken naar hoe ouders (en bij ouderafwijzing in het bijzonder de hoofdverblijfouders) de ouderlijke inspanningsplichten (lees: ouderschapsnormen) invullen en hebben ingevuld.

Over de auteurs:

Cees van Leuven is voorzitter Expertteam Ouderverstoting 2019-2021 en kinderrechter (op persoonlijke titel), Christiaan Landman is directeur Fiduon/vechtscheidingshulp.nl en Louis Tavecchio is lid Expertteam en emeritus hoogleraar pedagogiek.

Aanvulling Fiduon:

We hebben het eerder geschreven; keer de bewijslast om. Laat de hoofdverblijfouder aantonen dat er géén sprake is van oudervervreemding d.w.z. dat deze alles in het werk heeft gesteld om de afwijzing door het kind van de andere ouder te voorkomen. Kijk je zo naar dit type situaties dan zul je vaststellen dat de meeste hoofdverblijfouders niets/onvoldoende hebben gedaan om contactverlies te voorkomen of te herstellen.

Handhavingsmaatregelen zouden er op gericht moeten zijn om dit bij hoofdverblijfouders te bewerkstelligen. Zij genieten tenslotte de hoofdloyaliteit van het kind, hebben daarmee invloed en zouden deze invoed ook aantoonbaar voor het positieve moeten aanwenden.

Weigert een ouder of boekt deze om onverklaarbare redenen geen resultaat, dan zou o.i. een ‘sanctie-escalatieladder’ in werking moeten treden met als onderdeel daarvan diagnostiek van (het gedrag van) die ouder en aan het einde ‘het strafrecht’; ook als zo een ouder de schade in het kind zo groot heeft gemaakt (of heeft laten worden) dat er geen uitzicht meer is op ‘heling’ van de band tussen het kind en de andere ouder. Lees in dit lader ook: Opinie: Kinderbescherming bij vechtscheidingen moet blijven, zij het effectiever!

Er is echter een probleem. Lees in dit kader ook onze V&A: Kan ik aangifte doen van ouderverstoting?     

Lees ook dit

• Visiepagina: Ouderverstoting oplossen of voorkomen
• V&A: Oudervervreemding en ouderverstoting iets anders?
• V&A: Wat doet de RvdK bij oudervervreemding?

Meer opinie

• Opinie-startpagina

Meer kennisbank

• Ga naar start kennisbank