Bijgewerkt: 14 maart 2025
Als je je ernstig en gefundeerd zorgen maakt over de veiligheid van je kind bij de andere ouder, zoals door geweld, drugs en/of psychische problematiek, dan is het in principe mogelijk om een vastgestelde omgang niet na te komen, ook zonder tussenkomst van een rechter. Je zou zelfs kunnen zeggen dat in een situatie van acute en zeer ernstige onveiligheid dit je plicht is als ouder.
Het is echter van belang dat je er alles aan doet en hebt gedaan om het staken van de omgang te voorkomen. Het is daarbij belangrijk dat je kunt aantonen dat het niet-nakomen van de omgang echt de enige optie is en dat je kunt onderbouwen waarom een beslissing van een rechter niet kan worden afgewacht. Ook is het belangrijk dat je je blijft inzetten voor een herstel van de omgang, tot het moment dat een rechter je van deze verplichting ontslaat.
Een kind heeft recht op omgang met beide ouders. Dit betekent dus dat je met het niet-nakomen niet alleen het recht van de andere ouder schendt, maar vooral ook het recht van je kind op deze omgang. Met het niet-nakomen van de omgang schend je bovendien je plicht om de band tussen je kind en de andere ouder te bevorderen. Ook is het onterecht niet-nakomen van de omgang een vorm van ex-partnerstrijd, wat weer een vorm van kindermishandeling is.
Als je de omgang niet-nakomt, dan moet je daarvoor dus een grond hebben die zo zwaarwegend en urgent is, dat het recht op omgang hiervoor moet wijken, zoals bijvoorbeeld in deze uitspraak van Rechtbank Amsterdam.
De wet geeft in artikel 1:377a lid 3 BW een aantal ontzeggingsgronden voor omgang waar een rechter zijn beslissing op kan baseren. Het is logisch om daarbij aan te sluiten.
De rechter ontzegt het recht op omgang slechts, indien:
a. omgang ernstig nadeel zou opleveren voor de geestelijke of lichamelijke ontwikkeling van het kind, of
b. de ouder of degene die in een nauwe persoonlijke betrekking staat tot het kind kennelijk ongeschikt of kennelijk niet in staat moet worden geacht tot omgang, of
c. het kind dat twaalf jaren of ouder is, bij zijn verhoor van ernstige bezwaren tegen omgang met zijn ouder of met degene met wie hij in een nauwe persoonlijke betrekking staat heeft doen blijken, of
d. omgang anderszins in strijd is met zwaarwegende belangen van het kind.
Als je twijfelt over of er voldoende veiligheid voor je kind is bij de andere ouder, dan wordt in principe van je verlangd dat je overleg daarover initieert met de andere ouder. En dat je zoekt naar mogelijkheden waarin enerzijds rekening wordt gehouden met die zorgen, maar anderzijds ook met het belang van het kind dat deze contact blijft houden met beide ouders, aldus Rechtbank Zeeland-West-Brabant in deze uitspraak.
Houd er rekening mee dat de andere ouder zeer waarschijnlijk een kort geding start om de omgang te herstellen. Zijn je gronden niet voldoende, worden ze door de andere ouder weerlegd en kan je deze vervolgens ook niet bewijzen (aldus Rechtbank Rotterdam in deze en deze uitspraak), dan kan dit ertoe leiden dat je een dwangmiddel zoals een dwangsom opgelegd krijgt. Mogelijk word je ook veroordeeld in de proceskosten die de andere ouder moet maken voor rechtsbijstand. Ook zien we regelmatig dat dit type situaties versneld tot een ondertoezichtstelling leiden.
Wil je meer inzicht in je strafrechtelijke risico’s, lees onze Special: Aangifte bij niet-nakoming omgang.
Schakel eventueel ook Veilig Thuis in voorafgaande aan de niet-nakoming. Het slechts ‘melden’ is o.i. onvoldoende. Het is een veelgebruikte taktiek van niet-welwillende ouders om organisaties zoals Veilig Thuis in te zetten voor de strijd. Hiervan heb jij als welwillende ouder met terechte zorgen mogelijk last. Doe dus alles wat je kunt om ervoor te zorgen dat je niet bij voorbaat zo wordt weggezet. Passende inleidende communicatie kan bijdragen aan je geloofwaardigheid, mocht deze stap nodig zijn.
Advocaten mogen hun cliënt niet zomaar adviseren om een vastgestelde omgang niet na te komen. Dit kan slechts als er “bijzondere en objectiveerbare omstandigheden” zijn, aldus deze uitspraak van het Hof van Discipline Den Bosch.
Dat het ook anders kan, blijkt uit deze deze uitspraak van Rechtbank Amsterdam. Het vonnis beschrijft een deel van de zeer schadelijke communicatie en het gedrag van de vader gericht aan de moeder en de kinderen. Voor de rechter stond vast dat de vader een alcoholprobleem had. De rechter nam daarom in zijn vonnis op dat als de vader de voorwaarden van de omgang met zijn kind zou schenden, de moeder gerechtigd was om de uitvoering van de zorgregeling te schorsen.
Tot slot: Helaas gebeurt het dus ook dat ouders zorgen opblazen en vinden dat hun zienswijze maatgevend is en daar zonder rechterlijke beslissing op handelen. Dit leidt jaarlijks tot zeer veel kort gedingen over o.a. omgang en verhuizing. Dit moet stoppen. De ouders en kinderen die zich wél in acute noodsituaties bevinden hebben hier last van. Acute noodsituaties uitgezonderd heeft geen enkele ouder – zonder rechterlijke beslissing instemming daarmee – het recht om de ouderlijke plichten voortvloeiende uit de rechten van het kind naast zich neer te leggen en zich zelfbepalend te gedragen. Dit is namelijk eigenrichting. Lees ook deze opinie: Supercompensatie bij onterechte niet-nakoming omgang.
Lees ook dit
- V&A: Ex bijzonder agressief en dwingend naar mij, omgang nakomen?
- V&A: Betekent drugsgebruik einde omgang?
- V&A: Betekent mijn psychische stoornis einde omgang?
- V&A: Mijn puber wil geen omgang meer. Wat nu?
- V&A: Moet ik als ouder melden bij Veilig Thuis bij zorgen?
- Thema: Omgangsregeling wijzigen
Meer vraag en antwoord
Meer kennisbank
Contact ons voor hulp
We begrijpen voor welke opgave je staat, zowel juridisch als persoonlijk. Vijf dagen per week helpen we ouders zoals jij. Is procederen onvermijdelijk? Ontdek onze kostenbesparende 'litigation support'. Lees over:
- Onze aanpak.
- Diensten & kosten.
- Wanneer ons in te zetten.
- Hoe we waarde toevoegen t.o.v. een advocaat familierecht.
- Waarom ons in te zetten ook al heb je recht op een sociaal advocaat.
Tijdens kantooruren bel 085‑3013044 of stuur een e-mail naar team@fiduon.nl. Een eerste kennismaking is kosteloos. Lees enkele klantervaringen. We zijn landelijk actief.