Wat is Parallel Ouderschap?

Bijgewerkt: 30 januari 2025
Parallel Ouderschap als methodiek, wordt gehanteerd door hulpverlening en jeugdbescherming bij conflictueuze inter-oudersituaties na scheiding als alternatief voor Coöperatief Ouderschap.

De methodiek is in 2009 geïntroduceerd door Lieve Cottyn. We zien het begrip Parallel Ouderschap in de Nederlandse rechtspraak voor het eerst verschijnen in deze uitspraak van Gerechtshof Den Bosch uit 2017. Hierin beschrijft het hof het onderscheid met Coöperatief Ouderschap. Volgens het hof betekent dit dat: “beide huishoudens geheel los van elkaar bestaan, met weinig communicatie of emotionele betrokkenheid tussen de ouders (bron: Kinderen op de eerste plaats, Joanne Pedro-Carrol, uitgeverij Nieuwezijds 2017)”.

Bij vechtscheidingen wordt Parallel Ouderschap door gemeentelijke hulpverlening en jeugdbescherming in veel situaties gezien als ‘het best haalbare alternatief voor Coöperatief Ouderschap’.

In tegenstelling tot wat sommigen betogen, betekent Parallel Ouderschap in de jeugdbeschermingspraktijk niet dat er ook een gelijke zorgverdeling is of tot stand zal komen. Parallel Ouderschap wordt vooral ingezet als methode om ‘rust’ te creëren tussen de ouders, in vele situaties o.i. ten onrechte. Er zijn namelijk een aantal essentiële voorwaarden voor Parallel Ouderschap. Enkele daarvan zijn verre van vanzelfsprekend in vechtscheidingssituaties.

Wat we veel zien is dat de aanwezigheid van Parallel Ouderschap wordt misbruikt als argument voor zelfbepalend gedrag, ook als dit gedrag direct doorwerkt in de thuissituatie van het kind met de andere ouder. Dit betekent dat we regelmatig zien dat één van beide ouders Parallel Ouderschap uitlegt als dat er zelfstandig gezagsbeslissingen mogen worden genomen. Dit is onjuist. Voor alle gezagsbeslissingen geldt onverminderd dat – noodtoestand uitgezonderd – ouders deze gezamenlijk moeten voorbereiden en nemen: de (vervangende) toestemming-vooraf-plicht. Ook hebben en houden ouders de plicht om ‘een normale ouderschapsrelatie te bewerkstelligen’, de plicht om de banden tussen het kind en de andere ouder te bevorderen, een informatieplicht en een consultatieplicht.

Voor een algemene (idealistische) beschrijving van Parallel Ouderschap (ook wel Parallel Solo Ouderschap genoemd) en de voorwaarden, beluister deze podcast met Vanessa Maes. Hierna enkele standpunten uit de podcast die we steunen (in eigen woorden samengevat):

1. [t=16:00] In een complexe scheiding is het zaak om te kijken wat er aan de hand is.
2. [t=16:40] Binnen PO besluit je als ouder niet alles zelf met betrekking tot de kinderen. Als je focussed op je kind, dan moet je er altijd rekening mee houden dat je kind opgroeit in twee gezinnnen. Als je een beslissing neemt die ook een effect heeft in het andere gezin, dan moet je daarmee rekening houden. Als je dit niet doet en je zet daardoor het kind klem of op tegen de andere ouder, dan ben je niet bezig met je kind maar gedraag je je zelfbepalend (ten koste van je kind en de andere ouder). Dat is absoluut niet wat wordt bedoeld met PO.
3. [t=18:10] Het kunnen reflecteren op je eigen gedrag staat centraal. Binnen PO kan ook worden gekeken of een ouder (op onderdelen) niet in staat is tot reflectie en om te kijken of er op dit punt gedragsdeskundige ondersteuning nodig is.
4. [t=19:40] Wat is PSO? Parallel; we staan als ouders naast elkaar en overleggen niet over alles; Solo; ik neem als ouder mijn eigen verantwoordelijkheid over mijn beslissingen wetende dat mijn kind in twee gezinnen opgroeit. Het Solo deel betekent dus nadrukkelijk niet dat elke ouder het op zijn eigen manier kan doen.
5. [t=22:00] Het rekening houden met dat het kind ook opgroeit in de andere thuissituatie omvat alle beslissingen over het kind, zoals opvoedbeslissingen, het trekken van grenzen, de normen die je als ouder wilt meegeven, hobbies die je wilt stimuleren, verblijfsbeslissingen over het kind.
6. [t=23:26] De beslissingen die je neemt, moeten voor het kind ook kunnen blijven gelden wanneer die bij de andere ouder is.
7. [t=24:03] Je hebt een keuze hoe je reageert, hoe je het kind in verbinding houdt met de andere ouder. Centraal in de omgang met je kind staat het versterken van de relatie tussen het kind en de andere ouder (lees: ook over de plicht de banden tussen je kind en de andere ouder te bevorderen).
8. [t=33:20] PO gaat uit van/werkt toe naar transparantie en betrouwbaarheid tussen ouders ondeling. Zeg wat je doet en doe wat je zegt.
9. [t=49:15] Er wordt regelmatig een terugval in ‘oud’ gedrag gezien of conflicten laaien op omdat er een beslissing moet worden genomen.

Wij ervaren dagelijks dat het bij vechtscheidingen mis gaat op al deze punten, helaas ook nog tijdens/na afloop van PO-trajecten. Dit komt vooral doordat de methodiek uitgaat van ouders die op een gegeven moment toch inzien dat deze voorwaarden essentieel zijn voor het welbevinden en de veiligheid van het kind. Gebeurt dit niet bij één of beide ouders, dan ontstaat er geen situatie voor het kind dat PO zich tot doel stelt.

Als je reeds vermoedt of kunt aantonen dat de andere ouder dit niveau van fundamentele voorwaarden niet zal kunnen behalen of volhouden, dan is de vraag ook of je het als welwillende ouder moet doen. Lees ook: V&A: Parallel Ouderschap, zal ik dat doen?

Staat je kind onder toezicht, dan is er nog een andere vorm die kan worden toegepast; nl: De schottenaanpak. Deze kan een meer verplicht karakter hebben. Lees: V&A: Wat is de schottenaanpak (bij een OTS)?

Wist je dit?

Voor jeugdbeschermers en hulpverleners

Heb je een suggestie voor verbetering van deze pagina? Zend hem naar team@fiduon.nl. Input wordt gewaardeerd.

Meer vraag en antwoord

• Toon alles in de categorie jeugdbescherming.
• Alle categorieën.

Meer kennisbank

• Ga naar start kennisbank

Opinie

Uitgelicht

Het gezag in ‘gezag van gewijsde’ (hersteld)!

Lees nuAlle opinie