Vraag en antwoord · Hoofdverblijfplaats CAT-V&A

Bijgewerkt: 7 mei 2025
De Wet Basisregistratie Personen geeft ouders in artikel 2.48 de bestuursrechtelijke verplichting om hun minderjarige kind bij hen in te schrijven indien de minderjarige daar feitelijk het woonadres heeft. Concreet betekent dit, dat als je kind dus overwegend bij jou verblijft, je je kind dus moet inschrijven. 

Deze verplichting om je kind in te schrijven kan haaks staan op een familierechtelijk vastgestelde hoofdverblijfplaats. Het gebeurt regelmatig dat ondanks dat het kind onder gezag van beide ouders staat, het kind op verzoek van één van beide ouders (dus zonder toestemming van de ander) toch wordt ingeschreven. Ook kan het gebeuren dat een ouder zonder ouderlijk gezag succesvol is in het inschrijven van het kind. Het leidt er tot slot ook soms toe dat kinderen meerdere keren in- en uit worden geschreven.

Om deze problemen te ondervangen hebben meerdere gemeenten eigen regelingen ingevoerd. De gemeenten waarvan we nu weten dat ze een regeling hebben zijn:

• Aalsmeer
• Amstelveen
• Beemster
• Eindhoven
• Huizen
• Nijmegen
• Purmerend
• Utrecht
• Heeft jouw gemeente geen regeling? Laat ’t weten.

De regelingen stellen globaal dat – bij minderjarigen jonger dan 16 jaar die onder gezag van 2 ouders staan – de verhuisaangifte door beide ouders moet worden ondertekend. De regelingen hebben echter ook een ontwijkmogelijkheid nl. dat als de regeling in een specifieke situatie onbillijk uitvalt, de gemeente ervan kan afwijken. Sommige gemeenten stellen ook dat het onmogelijk is om het feitelijke woonadres van het kind vast te stellen en ze daarom bij gezamenlijk gezag twee handtekeningen vereisen.

Een voorbeeld: Stel je kind is jonger dan 16 jaar, woont overwegend bij je en je krijgt geen toestemming van de andere ouder om je kind bij jou in te schrijven en je gemeente vereist wel toestemming, dan kan je bijvoorbeeld een nader onderzoek vragen bij de gemeente. Blijkt hieruit dat je kind inderdaad overwegend bij jou woont, dan is er (vooralsnog) een kans dat de gemeente alsnog overgaat tot inschrijving in de Basisregistratie Personen. Het kan er evenwel ook toe leiden dat de gemeente wel twee handtekeningen vereist.

Voor kinderen van 16 tot 18 jaar geldt dat een familierechtelijke hoofdverblijfplaatsbepaling praktisch een wassen neus is. Het kind kan zichzelf inschrijven op jouw adres, wanneer deze daar hoofdzakelijk verblijft.

Woont je kind niet overwegend bij je en schrijf je je kind wel eenzijdig over? Dan zien we een aantal risico’s die niet lichthartig moeten worden opgevat:

• Als het (gezamenlijk) ouderlijk gezag ter discussie wordt gesteld, dan kan dit als een contra-indicatie gelden voor het laten voortduren van het gezag aan jouw zijde.
• Er ontstaat mogelijk een schuld aan de ouder bij wie het kind wel feitelijk hoofdverblijf heeft, omdat deze toeslagen/bijdragen/aftrekposten misloopt.
• Instanties kunnen ten onrechte ontvangen toeslagen/bijslagen mogelijk terugvorderen (eventueel met boete als je niet te goeder trouw bent).
• Ben je niet te goeder trouw en komt het tot een procedure, dan kan je mogelijk veroordeeld worden in de proceskosten van de andere ouder.
• Het onterecht overschrijven kan tot een bestuurlijke boete leiden wegens het ‘onjuist inschrijven of het aanleveren van verkeerde informatie in de BRP” (artikel 4.17 Wet basisregistratie personen). Zo is de boete in de Gemeente Amsterdam en in veel andere gemeenten € 325,- .

Wat ons betreft, zou eenzijdig overschrijven (uitschrijven->inschrijven) bij gezamenlijk gezag, niet mogelijk moeten zijn. Een alternatief zou kunnen zijn een regeling zoals die in België sinds 2016 van kracht is, die mogelijk maakt dat kinderen van gescheiden ouders op twee adressen worden ingeschreven. Dit biedt allerlei voordelen, bijvoorbeeld toegang voor deze kinderen tot korting op toegang voor lokale organisaties, toegang tot een huisarts etc. Het zou mooi zijn als dit ook in Nederland wordt ingevoerd.

Ben je hoofdverblijfouder en is/wordt je kind onverwacht uitgeschreven en wil je hiermee in familierechtelijke zin verder? Neem dan gerust contact op voor een vrijblijvende kennismaking. Houd er wel rekening mee dat we niet adviseren over bestuursrechtelijke aspecten van de situatie.

Meer vraag en antwoord

• Toon alles in de categorie hoofdverblijfplaats.
• Alle categorieën.

Meer kennisbank

• Ga naar start kennisbank