Vraag en antwoord · Erkenning CAT-V&A

Bijgewerkt: 13 juli 2025
Als je verzoek tot vervangende toestemming voor de erkenning van je kind wordt afgewezen, dan zou je in principe nog steeds in aanmerking kunnen komen voor een omgangsregeling met je kind. Wat hiervoor nodig is, staat beschreven in ons thema erkenning. 

Zijn de omstandigheden gewijzigd die eerder hebben geleid tot afwijzing van je verzoek, dan kan je opnieuw een verzoek tot vervangende toestemming doen. Het belang van het kind staat centraal. Dit is bevestigd door Gerechtshof Den Bosch in deze uitspraak.

Stel bijvoorbeeld dat er sprake is van psychische problemen of middelenmisbruik die tot bepaald gedrag jegens de (inmiddels) moeder hebben geleid. Dan zou het kunnen aantonen van een bestendige gedragsverandering je kansen sterk kunnen verbeteren.

Bij ernstig (huiselijk) geweld of een gebrek aan inzicht en concrete resultaten, is de kans heel erg klein. Dit gaat er dan waarschijnlijk toe leiden dat je kind jouw in ieder geval in de jaren van minderjarigheid waarschijnlijk niet gaat leren kennen.

Lees ook dit

• Thema: Erkenning

Meer vraag en antwoord

• Toon alles in de categorie erkenning.
• Alle categorieën.

Meer kennisbank

• Ga naar start kennisbank

Bijgewerkt: 14 januari 2025
Het DNA-onderzoek is een deskundigen-onderzoek. In het kort betekent dit dat beide partijen in principe de helft van de kosten betalen, tenzij de rechter anders beslist.

In deze uitspraak van Rechtbank Overijssel bijvoorbeeld werd de moeder veroordeeld tot het betalen van het meerdere boven EUR 500,- van de kosten die de vader diende te maken. Overigens wilde de moeder in deze zaak niet meewerken, wat hem lezenswaardig maakt voor die vaders die hiermee te maken krijgen. Er is geen regeling op basis waarvan de rechter de kosten voor een DNA-onderzoek voor rekening van de Staat kan laten komen, aldus deze uitspraak van Gerechtshof Den Haag.

Zie voor een meer uitgebreide uitleg ook het antwoord op de vraag: Wie betaalt de kosten van een deskundigenonderzoek?

Lees ook dit

• Thema: Erkenning

Meer vraag en antwoord

• Toon alles in de categorie erkenning.
• Alle categorieën.

Meer kennisbank

• Ga naar start kennisbank

Bijgewerkt: 25 juni 2025
Gemiddeld betalen bij een DNA-onderzoek op tegenspraak de ouders gezamenlijk tussen EUR 350 – 750. Maar het kan ook goedkoper. In beginsel worden deze kosten tussen de partijen gelijk verdeeld (zoals gebruikelijk in het familierecht).

Een rechtsgeldig DNA-onderzoek laten afnemen kan bijvoorbeeld bij Verilabs en DDC.

Overigens zien we verzet tegen een DNA-verzoek zelden slagen. Zeker indien de vader moet meewerken (vaderschapsactie) zien we de rechtspraak geregeld stevige dwangmaatregelen inzetten.

Lees ook dit

• Thema: Erkenning

Meer vraag en antwoord

• Toon alles in de categorie erkenning.
• Alle categorieën.

Meer kennisbank

• Ga naar start kennisbank

Bijgewerkt: 22 december 2023
Of  je de erkenning door een ander van je kind kunt laten vernietigen beoordeelt de rechter. Hierbij is van belang of je wel of niet op tijd vervangende toestemming had kunnen vragen. Dit volgt niet uit de wet, maar uit de rechtspraak. Vervolgens wordt beoordeeld of er nog contra-indicaties zijn tegen jouw opvolgende verzoek tot vervangende toestemming voor erkenning.

De wet bepaalt in artikel 1:205 lid 1 BW wie een verzoek tot vernietiging van de erkenning kan indienen. Dit is het kind zelf, de erkenner of de moeder. Dit betekent dat de verwekker van een kind in beginsel geen zelfstandige rechtsingang heeft om een verzoek in te dienen tot vernietiging van de erkenning door een ander.

Heb je als verwekker vervangende toestemming tot erkenning kunnen vragen, maar heb je dit nagelaten? Dan geldt de zgn. “strikte maatstaf”. Volgens deze maatstaf kan de verwekker de door een ander gedane erkenning aantasten als de moeder die toestemming heeft gegeven met ‘slechts als oogmerk de belangen van de verwekker te schaden’. De verwekker moet dus aannemelijk maken dat het een bewuste daad was van de moeder om de verwekker ‘buiten spel te zetten’.

Als je als verwekker niet of niet tijdig om vervangende toestemming hebt kunnen vragen, geldt de zgn. “minder strikte maatstaf”. De vraag die dan moet worden beantwoord is of de moeder in redelijkheid tot het verlenen van toestemming aan de ander heeft kunnen komen. Hierbij worden de belangen van de moeder, en die van de verwekker en het kind dat hun relatie rechtens wordt erkend als een familierechtelijke betrekking tegen elkaar afgewogen. Zie voor een voorbeeld waarin de minder strikte maatstaf wordt toegepast deze uitspraak van Rechtbank Den Haag.

Als de erkenning nietig is, dan wordt nog steeds getoetst of er contra-indicaties zijn tegen de opvolgende vervangende toestemming voor erkenning. In principe is het uitgangspunt dat deze vervangende toestemming wel wordt verleend, tenzij hierdoor de belangen van de moeder bij een ongestoorde verhouding met het kind worden geschaad of een evenwichtige sociaalpsychologische en emotionele ontwikkeling van het kind in het gedrang komt (artikel 1:204 lid 3 BW).

Lees ook dit

• Thema: Erkenning

Meer vraag en antwoord

• Toon alles in de categorie erkenning.
• Alle categorieën.

Meer kennisbank

• Ga naar start kennisbank

Bijgewerkt: 1 juli 2025
Als je als biologisch vader wordt gepasseerd door de moeder van je kind, doordat zij je kind door een ander laat erkennen, dan is het van groot belang om direct in actie te komen.

Gebeurt de erkenning nadat je al een verzoek aanhangig hebt gemaakt bij de rechtbank, dan vermindert dit niet je kans om alsnog vervangende toestemming voor erkenning te krijgen.

Vanaf het moment dat je een verzoekschrift bij de rechtbank hebt ingediend tot het moment dat er een definitieve uitspraak is, geldt namelijk dat de moeder slechts een voorwaardelijke toestemming tot erkenning (aan een ander) kan verlenen. Dit is vaste rechtspraak van de Hoge Raad (o.a. HR 31 mei 2002, ECLI:NL:HR:2002:AE 0745 en HR 30 oktober 2015, ECLI:ANL:HR:2015:3196).

De toestemming tot erkenning aan de niet-biologisch ouder wordt alleen definitief als de door de verwekker gevraagde toestemming bij een rechterlijke uitspraak (en die definitief is vast komen te staan) is geweigerd.

Lees ook dit

• Thema: Erkenning

Meer vraag en antwoord

• Toon alles in de categorie erkenning.
• Alle categorieën.

Meer kennisbank

• Ga naar start kennisbank

Bijgewerkt: 13 juli 2025
Als je je kind van de moeder niet mag erkennen, dan kan dit het gevolg zijn van iets dat je hebt gedaan of hebt nagelaten. Het kan ook het resultaat zijn van de wens van de moeder om ‘het zelf te doen’. Tot slot, zien we nog steeds dat moeders de erkenning tegenhouden omdat ze het ouderlijk gezag niet willen delen.IN

Uit de wet volgt dat een vervangende toestemming tot erkenning niet wordt gegeven als dit de belangen van de moeder bij een ongestoorde verhouding met het kind schaadt of een evenwichtige sociaalpsychologische en emotionele ontwikkeling van het kind in het gedrang komt. We zien logischerwijs dus ook dat een verzet tegen erkenning zich langs deze lijnen afspeelt.

In de praktijk zien we de volgende hoofdargumenten van moeders om niet mee te werken met de erkenning:

1. De vader is (kennelijk) ongeschikt als ouder/verzorger (drank/drugs/onbeschikbaarheid/onbetrouwbaarheid) en is ‘niet-goed-genoeg’.
2. Erkenning opent de mogelijkheid voor verdere rechtenverwerving (omgang/gezamenlijk gezag).
3. Er is (ex-)partner geweld gepleegd door de vader.
4. De verwekker was eigenlijk een donor, er was nooit de intentie om gezamenlijk ouders te zijn.
5. De vader heeft nooit enige interesse getoond in het kind, hoewel hij wist dat hij de verwekker was.
6. De vader is niet de verwekken (en blijkt dit nadien op basis van DNA-onderzoek wel te zijn).
7. Het kind is onvrijwillig verwekt op basis van een strafbaar feit.

Helaas zien we regelmatig dat de bovenstaande argumenten oneigenlijk worden gekaapt om de erkenning te trachten tegen te houden (of te vertragen). Heb je te maken met weerstand tegen de erkenning van je kind, zoek dan direct hulp. Je hebt waarschijnlijk nog een lange weg te gaan.

Belangrijke tips:

• Blijf rustig en evenwichtig in je gedragingen en communicatie. Vele vaders zijn je al voor gegaan. Het duurt even voordat het systeem op stoom is. Echter, als er geen contra-indicaties zijn en de weerstand slechts wortelt in emotionele weerstand, dan is dat kans dat je toestemming krijgt om je kind te erkennen vrij groot.
• Neem geen afstand van je kind.
• Richt je leven al in alsof je kind al bij je is, ook al is er nog geen erkenning of contact.
• Zoek hulp. Bijvoorbeeld van ons. Je hebt ook een advocaat nodig.

Lees ook dit

• Thema: Erkenning

Meer vraag en antwoord

• Toon alles in de categorie erkenning.
• Alle categorieën.

Meer kennisbank

• Ga naar start kennisbank

Bijgewerkt: 3 september 2025
Ongeacht of je kind (in wording) een kroegbaby, tinderbaby, een one night stand baby is, of het resultaat is van een (korte) relatie, je zit in een lastige situatie als de moeder aangeeft dat ze niet wil dat je een onderdeel uitmaakt van het leven van jullie kind.

In deze situatie is het heel belangrijk om ervoor te zorgen dat je de relatie goed houdt met de moeder van je kind. Dring tijdens de zwangerschap niet te veel aan, stuur bijvoorbeeld een e-mail of SMS naar haar ééns per maand en vraag hoe het gaat. Verwacht hier echter niets op terug.

De essentie is deze: Het is zeer belangrijk dat je weet wie de moeder is, hoe ze heet, waar ze woont. Heb je deze informatie niet, dan wordt het heel lastig om na de geboorte je kind te erkennen. Voor een verzoekschriftprocedure voor vervangende toestemming tot erkenning moet de moeder worden opgeroepen en als je geen NAW gegevens hebt is dit onmogelijk. Waar je dan in terecht komt is een zeer moeizaam traject van rechercheren wie de moeder precies is, wat gezien de privacywetgeving haast onbegonnen werk is.

Houd er rekening mee dat als erkenning al niet met toestemming van moeder kan gaan, er nog een zeer lang en moeizaam traject kan volgen. Wil je absoluut wel een rol in het leven van je kind vervullen, blijf dit dan positief benoemen naar de moeder, richt je leven ook in om omgang te kunnen faciliteren, zorg dat het kindje een eigen slaapplek heeft en richt deze ook daarvoor in. Deze slaapplek kan nog heel lang leeg blijven, wat heel pijnlijk kan zijn.

Dat je al deze positieve zaken aantoonbaar hebt ondernomen is essentieel voor succes later, zowel voor erkenning als voor omgang, mocht je door omstandigheden alsnog niet kunnen erkennen. Dit gaat in die situatie namelijk over jouw recht op ‘private life’.

Leid binnen 3 maanden na de geboorte het verzoekschrift voor vervangende toestemming in. Hier vlot/op tijd in handelen voorkomt gedoe later.

Teken nooit een overeenkomst waarin je afstand doet van de erkenning/je kind. Eigenlijk is het ook niet aan jou om dit te doen, omdat erkenning feitelijk een het recht van je kind betreft.

Er is nauwelijks onderzoek gedaan naar ‘de vrouw als pleger’ van wat ook wel ‘reproductieve dwang’ wordt genoemd. Reproductieve dwang wordt wel steeds vaker erkend als een vorm van dwingende controle. Echter, ook dat begrip is primair geladen met situaties waarin mannen de plegers zijn.

Overigens, zien we hier in de praktijk regelmatig situaties waarin vrouwen de plegers zijn en reproductieve dwang (bijv. baby regelen ‘in de kroeg’, zonder enige intentie om samen met de verwekker een lange termijn ouderschapsrelatie aan te gaan of slechts het tijdelijk aangaan van een schijnrelatie) is daarvan één verschijningsvorm.

Globaal zijn de volgende categorieën reproductieve dwang door vrouwen te onderscheiden:

1. Anticonceptie-sabotage: Het actief verhinderen of omzeilen van anticonceptie, met als doel een zwangerschap mogelijk te maken. Voorbeeld: condooms beschadigen, de pil niet slikken, een spiraal laten verwijderen, seks afdwingen tijdens vruchtbare dagen. Motief: kan zijn om de partner vast te houden, of om zelf een kind te krijgen, ongeacht de wens van de ander.
2. Misleiding over anticonceptie of vruchtbaarheid: Bewust verkeerde informatie geven of essentiële informatie verzwijgen. Voorbeeld: zeggen dat men anticonceptie gebruikt terwijl dat niet zo is, claimen onvruchtbaar te zijn, een zwangerschap geheimhouden. Motief: kan zijn relationeel (de partner binden), of individueel (een kind willen, zonder toestemming van de ander).
3. Seksueel bedrog met sperma: Ongewenst of stiekem gebruik maken van sperma. Voorbeeld: sperma na seks bewaren en zelf insemineren, “stealthing”-achtige varianten. Motief: meestal gericht op een zwangerschap verkrijgen, los van de wens van de man.
4. Controle over zwangerschap: Eenzijdige beslissingen over het voldragen van een zwangerschap, tegen de afspraken of wens van de partner in. Voorbeeld: een zwangerschap voortzetten om het kind voor zichzelf te krijgen of om de partner te binden; afzien van abortus ondanks gezamenlijke afspraak. Motief: kan zijn relationele binding of juist puur het verlangen naar een kind.

Ga er niet van uit dat je erkenning zult vinden in een standpunt dat je ‘erin geluisd bent’ of dat een instantie je steunt in een standpunt dat de moeder de door jou ongewenste zwangerschap moet beëindigen. Als man aanvaard je bij voorbaat het resultaat (een baby), ook als je zelf voorbehoedsmiddelen gebruikt of als de vrouw zegt dat zij die gebruikt.

Lees ook dit

• Thema: Erkenning

Meer vraag en antwoord

• Toon alles in de categorie erkenning.
• Alle categorieën.

Meer kennisbank

• Ga naar start kennisbank

Bijgewerkt: 24 augustus 2023
Heeft de vader eerder afstand gedaan of afstand genomen van zijn kind en wil nu wel bijvoorbeeld zijn kind erkennen, omgang, gezamenlijk ouderlijk gezag en/of ook financieel verantwoordelijkheid nemen? Dan is het begrijpelijk dat je mogelijk niet meteen staat de jubelen. Hierna enkele handvatten die je mogelijk verder helpen.

Bij de zaken in het familierecht staan de rechten van het kind centraal. Globaal zijn dit het recht om in een familierechtelijke betrekking te staan tot de biologisch ouders, door de ouders gelijkwaardig te worden verzorgd en opgevoed, en met een positief ouderbeeld op te groeien.

In de rechtspraktijk worden deze rechten van het kind 1 op 1 gekoppeld aan een veilige sociaal-emotionele ontwikkeling van het kind. Dit leidt er bijvoorbeeld toe dat een late erkenning en opvolgende ‘rechtenverwerving’ door vader in principe wel wordt toegestaan, omdat dit feitelijk de rechten van het kind betreft.

Het betekent overigens geenszins dat er onvoorwaardelijk door jou moet worden meegewerkt. Het is als moeder logisch dat na een (lange) periode van geen contact tussen het kind en vader door jou wordt afgetast of de toewijding van vader oprecht is, of dat er een grote kans is dat de situatie tot een voor het kind structureel schadelijke situatie leidt. Bijvoorbeeld omdat vader een ‘schadelijke ouder’ is. Hierbij is van belang om aansluiting te zoeken bij werkelijke gedragingen van vader en niet een onderbuikgevoel de boventoon te laten voeren, hoe begrijpelijk het weerstandsgevoel wellicht ook is.

Begin bijvoorbeeld eens met de vraag aan vader, waaruit zijn oprechtheid en welwillend blijkt dat hij er nu wel voor jullie kind wil zijn en wat de reden was van zijn onbeschikbaarheid eerder. Wat heeft hem tot het inzicht gebracht om nu wel er voor jullie kind te willen zijn? In hoeverre is hij bereid om zaken stapsgewijs op te bouwen? Het antwoord of non-antwoord geeft al een eerste handvat om tot een afgemeten reactie te komen.

Heeft je kind nog nooit contact gehad met vader en is deze ook onbekend met hem, dan moet er eerst ‘statusvoorlichting’ plaatsvinden en dit moet gebeuren op een wijze die bij de leeftijd van het kind en zijn/haar draagkracht past. Hiervoor is specialistische ondersteuning beschikbaar.

Het spreekt voor zich dat de weerstand die je – eventueel ook juridisch biedt – ook mede afhankelijk is van de mate van welwillendheid van vader. Is deze reactie niet afgemeten en proportioneel, dan leidt dit potentieel tot jaren juridische strijd. Strijd die altijd ten koste gaat van jullie kind.

Dat er ook zaken zijn waarin omgang wordt afgewezen blijkt bijvoorbeeld uit deze uitspraak van Rechtbank Midden-Nederland. De rechtbank legde duidelijke voorwaarden neer voor deze vader die omgang met zijn kinderen wilde. De vader werd in deze procedure ook veroordeeld de proceskosten van moeder te betalen, omdat sinds een eerdere procedure over precies hetzelfde hij geen enkele vordering had geboekt en er volgens de rechtbank geen sprake was van een wijziging van omstandigheden.

Verzamel vertrouwelingen om je heen die je helpen om gepaste stappen te zetten.

Lees ook dit (en bekijk het van de andere zijde)

Voor welwillende ouders die wel invulling willen geven aan de rechten die hun kind heeft, maar hierin worden tegengehouden.

• Thema: Erkenning
• Thema: Van eenhoofdig naar gezamenlijk gezag
• Thema: Omgang opstarten

Meer vraag en antwoord

• Toon alles in de categorie erkenning.
• Alle categorieën.

Meer kennisbank

• Ga naar start kennisbank

Bijgewerkt: 14 maart 2025
Ja, je kunt erkenning door de biologisch vader weigeren. Voordat je erkenning weigert, is het van belang dat je goed doordenkt op basis waarvan je dit doet. Emotionele weestand is namelijk onvoldoende. We zien momenteel regelmatig situaties waarin de erkenning wordt tegengehouden omdat sinds 1 januari 2023 dit ook betekent dat de andere ouder automatisch ouderlijk gezag verkrijgt.

Weiger je de erkenning en start de verwekker/vader een procedure tot vervangende toestemming voor erkenning, dan zal de rechter een afweging maken of wordt voldaan aan één van de gronden zoals genoemd in 1:204 lid 3 BW. In principe wordt erkenning toegestaan, tenzij:

• dit de belangen van de moeder bij een ongestoorde verhouding met het kind schaadt of
• een evenwichtige sociaalpsychologische en emotionele ontwikkeling van het kind in het gedrang komt.

Het is belangrijk om je te realiseren dat slechts in uitzonderingsgevallen erkenning door een biologisch vader niet wordt toegestaan. Voor voorbeelden van situaties waarin het verzoek tot vervangende toestemming is afgewezen zie het rechtspraak-overzicht in ons Thema Erkenning.

Maak je je over specifieke gedragingen of aspecten van de verwekker zorgen, maak dit dan bespreekbaar en tracht daarover concrete afspraken te maken en vast te leggen. Neem eventueel contact op met Veilig Thuis via 0800-2000.

Lees ook dit

• Thema: Erkenning

Meer vraag en antwoord

• Toon alles in de categorie erkenning.
• Alle categorieën.

Meer kennisbank

• Ga naar start kennisbank

Bijgewerkt: 14 maart 2025
Erkenning van je minderjarige biologische kind is in principe altijd mogelijk, d.w.z. er is geen leeftijdsbeperking voor het indienen van het verzoek.

Hierna enkele voorbeelden gesorteerd naar de leeftijd van het kind:

• Kind 4 jaar.
• Kind 6 jaar.
• Kind 15 jaar.

Zie voor andere voorbeelden, ook waarin de erkenning werd afgewezen, het rechtspraakoverzicht in het Thema Erkenning.

Lees ook dit

• Thema: Erkenning

Meer vraag en antwoord

• Toon alles in de categorie erkenning.
• Alle categorieën.

Meer kennisbank

• Ga naar start kennisbank