Vraag en antwoord · Algemeen CAT-V&A
Antwoorden op algemene vragen over vechtscheidingen uit de familierechtpraktijk.
Bijgewerkt: 14 maart 2025
In de praktijk blijkt dat een echte vechtscheiding nauwelijks/niet bemiddelbaar is. Daarvoor is het gedrag op ex-partnerniveau veelal té vilein en té beschadigend. Niet zelden zijn de ingenomen standpunten zo extreem, dat een ’terug naar normaal’ voor die ouder onmogelijk is. Als welwillende ouder voel je waarschijnlijk haarfijn aan of de andere ouder zich nog zal laten bewegen met ‘vrijwillige’ mediation.
Goede mediators hebben zowel oog voor de emotionele aspecten als kennis van recht en rechtspraak. Echter, als de andere ouder niet-welwillend is, dan zal het mediationtraject waarschijnlijk snel stagneren.
Als de andere ouder niet open staat voor compromisvoorstellen, daarin wispelturig is, allerlei negatieve tactieken inzet, of je kind tracht te vervreemden van jou met ouderverstoting als doel, dan kom je door overleg niet uit de situatie. Dat jij steeds opnieuw toegeeft of contact met je kind opgeeft is voor de andere ouder dan de enige gewenste uitkomst.
Heeft de andere ouder ouder gesubsidieerde rechtsbijstand en daarmee ook financiering voor een mediationtraject en jij niet, dan kan mediation bovendien misbruikt worden om voortgang te vertragen of om je financieel uit te putten.
Blijf zelf altijd constructief en opbouwend communiceren met de andere ouder. Blijft jouw positieve inzet vruchteloos, dan kun je in ieder geval bij een eventuele rechtszaak laten zien dat je er alles aan hebt gedaan. We helpen je graag om hierin richting te vinden.
Is het mediationtraject uitzichtloos, laat je dan niet gijzelen en beëindig de mediation. Het is niet ongebruikelijk in het familierecht dat mediation tot niets leidt. Het is vervolgens aan de rechter.
Wist je dit?
Lees ook dit
Meer vraag en antwoord
Meer kennisbank
Opinie
Contact ons voor hulp
We begrijpen voor welke opgave je staat, zowel juridisch als persoonlijk. Vijf dagen per week helpen we ouders zoals jij. We zijn landelijk actief. Lees over:
- Onze aanpak.
- Diensten & kosten.
- Wanneer ons in te zetten.
- Hoe we waarde toevoegen t.o.v. een advocaat familierecht.
- Waarom ons in te zetten ook al heb je recht op een sociaal advocaat.
Is procederen onvermijdelijk? Laat ons opstelwerk verrichten. Lees over: 'litigation support'.
Tijdens kantooruren bel 085‑3013044 of stuur een e-mail naar team@fiduon.nl. Een eerste kennismaking is kosteloos. Lees enkele klantervaringen.
Bijgewerkt: 25 juni 2025
Vechtscheidingen worden gekenmerkt doordat er tussen ex-partners niet of zeer moeizaam overeenstemming te bereiken is over kleine en grote zaken. Conflicten lopen geregeld onnodig hoog op of blijven juist doorsudderen om periodiek de kop weer op te steken.
Bij de meest ernstige vorm grijpt één van de ouders of grijpen beide ouders bijvoorbeeld naar (psychisch) huiselijk geweld. Soms komt ook stalking of erger voor. Wat we echter veel meer zien is dat er subtiel psychisch geweld wordt ingezet dat zich uit in allerlei gedrag om de ex-partner in een bepaalde richting te dwingen. Dit kan rechtstreeks of het ‘via het kind’, wat zich dan uit in oudervervreemding. Ook zien we geregeld dat andere ouderlijke plichten zoals de informatieplicht, consultatieplicht en (vervangende) toestemming-vooraf-plicht niet (voldoende) wordt nagekomen of dat het bestaan van de ex-partner (richting derden) wordt ontkend.
We zien regelmatig dat ouders zo ver gaan in het vasthouden aan hun eigen denkbeelden, dat dit (onoverkomelijk) leidt tot procedure na procedure, bijvoorbeeld doordat ze steeds opnieuw voor eigen rechter spelen. Niet zelden zien we strategieën waarbij de strijdende ouder de welwillende ouder tracht te gronde te richten, zowel emotioneel als financieel. We hebben een overzichtspagina gemaakt met negatieve tactieken die we regelmatig zien. Een vechtscheiding is daarmee dus geen communicatieprobleem maar het resultaat van gedragspatronen waarvan schadelijke communicatie één onderdeel is/kan zijn.
Een vechtscheiding kan alleen ontstaan en in stand blijven als niet beide ouders zich houden aan de ouderschapsnormen en de overige (inter-) ouderschapsplichten. Een duurzame oplossing kan dus ook slechts worden bereikt als beide ouders dit onvoorwaardelijk doen. Als dit niet gebeurt, dan dan dient nauwkeurig te worden onderzocht wat dit tegenhoudt en of er bijvoorbeeld onwil en/of psychische problematiek speelt. Indien daarvan sprake is, dan dient dit door het systeem (w.o. de rechtspraak) te worden begrensd, zodat dit zowel niet het kind als de welwillende ouder belast.
Vechtscheidingen zijn zeer belastend, zowel voor het betrokken kind als de welwillende ex-partners en hun directe sociale kring. Veel welwillende ouders raken uiteindelijk in een isolement doordat de omgeving de verhalen, vanwege de uitzichtloosheid en het gebrek aan vooruitgang, niet meer kan aanhoren en afstand neemt.
We hebben voor de term “vechtscheiding” gekozen omdat deze term meer is ingeburgerd dan andere begrippen die worden gehanteerd zoals “complexe scheiding” of “conflictscheiding”. Vechtscheidingen zijn o.i. bovendien zelden “complex”. Als beide ouders samenwerken, wat ze volgens de (inter-) ouderschapsplichten én rechtspraak ook verplicht zijn, dan zijn bijna alle “vechtscheidingen” eenvoudig oplosbaar eventueel ondersteund door een vorm van praktische opvoedondersteuning wanneer het kind kind-eigen problematiek heeft (bijv. ASS). We zijn bovendien van mening dat de term “complex” een excuus geeft aan niet-welwillende ouders en hulpverleners om geen resultaten te boeken en met name de hoofdverblijfouder uit de wind te houden.
Wist je dit?
Lees ook dit
Meer vraag en antwoord
Meer kennisbank
Opinie
Contact ons voor hulp
We begrijpen voor welke opgave je staat, zowel juridisch als persoonlijk. Vijf dagen per week helpen we ouders zoals jij. We zijn landelijk actief. Lees over:
- Onze aanpak.
- Diensten & kosten.
- Wanneer ons in te zetten.
- Hoe we waarde toevoegen t.o.v. een advocaat familierecht.
- Waarom ons in te zetten ook al heb je recht op een sociaal advocaat.
Is procederen onvermijdelijk? Laat ons opstelwerk verrichten. Lees over: 'litigation support'.
Tijdens kantooruren bel 085‑3013044 of stuur een e-mail naar team@fiduon.nl. Een eerste kennismaking is kosteloos. Lees enkele klantervaringen.
Bijgewerkt: 25 juni 2025
Berusten of toegeven kan soms een goede strategie zijn. Bijvoorbeeld omdat dit beter past in je eigen leven. De vraag is echter of dit ook vanuit je kind bezien de juiste keuze is.
We zien dat berusten ertoe kan leiden dat veranderingen op een later tijdstip lastiger worden. Regelmatig lezen we in uitspraken dat rechters inactie of eerdere keuzes van een ouder hem of haar tegenwerpen. Zoals in deze uitspraak van Gerechtshof Amsterdam. Hierin verhuist een moeder met het kind zonder (vervangende) toestemming. Die komt vervolgens 2 jaar niet in actie, waarmee die nieuwe situatie het uitgangspunt wordt.
We raden daarom aan om in plaats van te berusten, de situatie te accepteren zoals hij is en hier het gedrag op aan te passen. Dit betekent duidelijke en reële doelen vaststellen en daar aan werken. Ondertussen meebewegen wanneer het kan en standvastig zijn wanneer het moet. Dit kan dus ook betekenen dat je soms wel een gerechtelijke procedure moet starten. Doe dit laatste vooral vanuit de rechten van je kind. Wil je hulp hierbij? Zoek gerust contact.
Wist je dit?
Meer vraag en antwoord
Meer kennisbank
Opinie
Contact ons voor hulp
We begrijpen voor welke opgave je staat, zowel juridisch als persoonlijk. Vijf dagen per week helpen we ouders zoals jij. We zijn landelijk actief. Lees over:
- Onze aanpak.
- Diensten & kosten.
- Wanneer ons in te zetten.
- Hoe we waarde toevoegen t.o.v. een advocaat familierecht.
- Waarom ons in te zetten ook al heb je recht op een sociaal advocaat.
Is procederen onvermijdelijk? Laat ons opstelwerk verrichten. Lees over: 'litigation support'.
Tijdens kantooruren bel 085‑3013044 of stuur een e-mail naar team@fiduon.nl. Een eerste kennismaking is kosteloos. Lees enkele klantervaringen.
Bijgewerkt: 25 juni 2025
Een vechtscheiding is alleen te voorkomen als beide partijen zich tolerant en begripvol naar elkaar opstellen. Stelt één van beide ouders zich niet zo op, dan leidt dit in zeer de meeste situaties uiteindelijk tot klem zittende kinderen en enorm tijds-, energie- en middelenbeslag.
Hoe meer de mening over zaken zoals omgang en verzorging, gezag, hoofdverblijf, woning en alimentatie van elkaar verschillen, hoe groter de kans op een vechtscheiding. Ook is een verschil van mening over, wat ‘in het belang van het kind’ is, veelvuldig brandstof voor een vechtscheiding.
Een scheiding is altijd ingrijpend, of je nu getrouwd was, een geregistreerd partnerschap had of geen wettelijke verbintenis had. Het raakt bijvoorbeeld rechtstreeks de bestaanszekerheid van partijen en doorkruist de eigen toekomstplannen en dromen. Ook kan er iets in de relatie zijn gebeurd dat welwillend gedrag extra onder druk zet (zoals schulden of middelen misbruik). Het komt voor dat welwillend gedrag van de andere ouder redelijkerwijs niet kan worden verwacht, zoals bij ernstig bewezen huiselijk geweld.
Helaas ervaren we dat advocaten zelden een de-escalerende rol vervullen. Dit vertaalt zich bijvoorbeeld in onrealistische (meestal beperkende) wensen ten aanzien van omgang en gezag. Een eenmaal ingenomen positie – moreel gemandateerd door de advocaat – wordt dan heel lastig om op terug te keren. vFas familierecht-advocaten hebben overigens de plicht vanuit de beroepsvereniging om te de-escaleren. Helaas wijst de praktijk uit dat velen er toch voor kiezen om de positie van hun cliënt (hoe onrealistisch ook) te verdedigen en zo nodig de andere ouder te beschadigen.
Ook zien we dat hulpverlening zelden iets positiefs bereikt of heeft bereikt bij vechtscheidingen. Er wordt te weinig onderzoek gedaan. Bovendien bestaat er zoiets als systeem-triangulatie waarbij het doel van een ouder juist is om hulpverlening mee in de strijd te trekken.
5 tips
- Houd verschillen van inzicht zoveel mogelijk buiten de kinderen. Dit is een verantwoordelijkheid die je jezelf moet toe-eigenen, ook als de ander dat niet doet.
- Betrek het netwerk als contacten met je ex-partner niet neutraal kunnen verlopen.
- Spreek nooit, maar dan ook echt nooit, kwaad over de andere ouder in het bijzijn van de kinderen.
- Leg zaken die afgesproken worden zoveel mogelijk schriftelijk vast. Accepteer evenwel dat niet alles vast te leggen is of dat omstandigheden kunnen veranderen. In gezamenlijk overleg kunnen afspraken gewijzigd worden.
- Blijf zelf rustig en zoek inhoudelijk, persoonlijk en procedureel steun bij een professional.
Wist je dit?
Meer vraag en antwoord
Meer kennisbank
Opinie
Contact ons voor hulp
We begrijpen voor welke opgave je staat, zowel juridisch als persoonlijk. Vijf dagen per week helpen we ouders zoals jij. We zijn landelijk actief. Lees over:
- Onze aanpak.
- Diensten & kosten.
- Wanneer ons in te zetten.
- Hoe we waarde toevoegen t.o.v. een advocaat familierecht.
- Waarom ons in te zetten ook al heb je recht op een sociaal advocaat.
Is procederen onvermijdelijk? Laat ons opstelwerk verrichten. Lees over: 'litigation support'.
Tijdens kantooruren bel 085‑3013044 of stuur een e-mail naar team@fiduon.nl. Een eerste kennismaking is kosteloos. Lees enkele klantervaringen.
Bijgewerkt: 17 november 2024
Globaal zijn er 3 vormen van hulp bij vechtscheidingen, die individueel of gezamenlijk kunnen worden ingezet, of vrijwillig of in een gedwongen kader.
Hier ontdek je ook hoe wij ons met vechtscheidingshulp onderscheiden.
1. Voor ouders
Individuele hulp:
- Vechtscheidingshulp voor jou alleen ⇦ ontwikkeld door Fiduon
- GZ-kinderpsycholoog (bij oudervervreemding of ouderverstoting) ⇦ ontwikkeld door Fiduon
- Advocaat
- Psycholoog / systeemtherapeut
Gezamenlijke hulp:
- Vechtscheidingshulp voor jullie samen ⇦ ontwikkeld door Fiduon
- Mediator / Scheidingscoach
- Kinderen uit de Knel
- Ouderschap Blijft / Ouderschapsbemiddeling / Parenting Coordination / Ouderschapsreorganisatie / Nieuw Ouderschap
- Schip / Systeemtherapeut
2. Voor het kind
Wanneer ouders niet in staat zijn om samen – in het belang van het kind – uit de strijd te stappen, dan is het de vraag in hoeverre hulp voor het kind werkelijk baat heeft, of dat de hulp het kind juist verder in een loyaliteitsconflict dringt.
- Kindbehartiger
- Speltherapeut
- GZ-kinderpsycholoog
- Kinderen uit de Knel
- Dappere Dino
- Kies
3. Op last van de rechter
- Bijzondere Curator
- Forensische Mediation/Ouderschapsonderzoek
- Ondertoezichtstelling
- Begeleide omgangsregeling
- Uithuisplaatsing
Soms stelt de rechter ook vast dat er een kindbehartiger aan het werk gaat, of houdt hij de zaak aan in afwachting van een vrijwillig kader traject als Kinderen uit de Knel.
Wist je dit?
Lees ook dit
Meer vraag en antwoord
Meer kennisbank
Opinie
Contact ons voor hulp
We begrijpen voor welke opgave je staat, zowel juridisch als persoonlijk. Vijf dagen per week helpen we ouders zoals jij. We zijn landelijk actief. Lees over:
- Onze aanpak.
- Diensten & kosten.
- Wanneer ons in te zetten.
- Hoe we waarde toevoegen t.o.v. een advocaat familierecht.
- Waarom ons in te zetten ook al heb je recht op een sociaal advocaat.
Is procederen onvermijdelijk? Laat ons opstelwerk verrichten. Lees over: 'litigation support'.
Tijdens kantooruren bel 085‑3013044 of stuur een e-mail naar team@fiduon.nl. Een eerste kennismaking is kosteloos. Lees enkele klantervaringen.
Bijgewerkt: 25 juni 2025
Ja, je mag geluidsopnames maken van gesprekken waarbij je zelf aanwezig bent, ook zonder toestemming van de andere aanwezigen. Ook hoef je de anderen niet eerst in de gelegenheid te stellen om hier wat van te vinden. Tenslotte hoef je ook niet naar waarheid te antwoorden als iemand vraagt of je het doet. Wel kunnen er andere regels gelden; bijvoorbeeld in een gerechtsgebouw.
Gesprekken opnemen is een onderwerp dat discussie en negatieve gevoelens oproept, ook bij professionals. Je kunt als wantrouwend gezien worden of dat je de ander in de val probeert te lokken. Wij zien het echter anders.
Feitelijke juistheid v.s. privacy
De familierechter moet zich een juist beeld kunnen vormen van de situatie, in het bijzonder wanneer beslissingen het belang van een kind raken. Hiertoe is het nodig dat de rechter feitelijk juist en volledig wordt geïnformeerd. De wet stelt in artikel 21 Rv dat als een partij dit niet doet, de rechter daaraan de gevolgen kan verbinden die hij passend acht. Lees in dit kader ook onze Special: De waarheid in het familierecht. Deze verplichting geldt ook voor de Raad voor de Kinderbescherming en Gecertificeerde Instellingen (art. 3.3 Jeugdwet).
Partijen die niet willen dat er een audioregistratie van het gesprek wordt gemaakt beroepen zich op het recht van privacy of dat opnemen zonder toestemming onrechtmatig zou zijn.
Waarom opnemen?
De praktijk wijst helaas uit dat tijdens gesprekken (met professionals) allerlei (drang) tactieken worden ingezet om een ouder in een bepaalde richting te bewegen.
Zeker wanneer je alleen in een gesprek zit met bijv. twee samenwerkende professionals is er bovendien sprake van een ongelijkwaardige (kennis)positie en zou o.i. opnemen (ook op initiatief van de professionals zelf) standaard moeten zijn. En waarom ook niet; ‘we’ vinden het tenslotte normaal dat het gesprek dat je met de bank voert wordt opgenomen ‘om afspraken die we maken terug te kunnen luisteren’. Niet valt in te zien waarom dit niet ook van belang is, als dit het belang van ouders of kinderen betreft. Niet-opnemen is tot slot vooral in het belang van niet-welwillende of niet-welkunnende ouders.
Verder:
- Opnames stellen je in staat om achteraf te leren van je eigen gedrag in de situatie.
- Opnames dragen bij aan het zo feitelijk mogelijk weergeven van gebeurtenissen en afspraken.
- Opnames kunnen je beschermen tegen extreem en schadelijk gedrag van een niet-welwillende ouder.
- Gedrag van professionals wordt aantoonbaar/toetsbaar.
Is opnemen strafbaar?
Gesprekken waarbij je zelf aanwezig bent opnemen is niet strafbaar, tenzij er specifieke regels gelden; zoals in een gerechtsgebouw. Heimelijk gesprekken waarbij je niet zelf aanwezig bent is wel strafbaar. Dit volgt uit art. 139a lid 1 Sr en art 139b lid 1 Sr. Lees ook deze uitspraak van Gerechtshof Den Haag, waarin een moeder een veeg uit de pan kreeg omdat ze heimelijk gesprekken tussen haar kind en de vader had opgenomen.
Lees ook onze V&A: Worden geluidsopnames toegelaten door de familierechter?
Wist je dit?
Meer vraag en antwoord
Meer kennisbank
Opinie
Contact ons voor hulp
We begrijpen voor welke opgave je staat, zowel juridisch als persoonlijk. Vijf dagen per week helpen we ouders zoals jij. We zijn landelijk actief. Lees over:
- Onze aanpak.
- Diensten & kosten.
- Wanneer ons in te zetten.
- Hoe we waarde toevoegen t.o.v. een advocaat familierecht.
- Waarom ons in te zetten ook al heb je recht op een sociaal advocaat.
Is procederen onvermijdelijk? Laat ons opstelwerk verrichten. Lees over: 'litigation support'.
Tijdens kantooruren bel 085‑3013044 of stuur een e-mail naar team@fiduon.nl. Een eerste kennismaking is kosteloos. Lees enkele klantervaringen.
Bijgewerkt: 25 juni 2025
Vechtscheidingen kunnen wanneer het kindzaken betreft feitelijk eindeloos voortduren. Geregeld zien we situaties waarin de strijd al rond de geboorte is begonnen en al jaren voortduurt.
Niet-zelden zien we (in de rechtspraak) situaties waarin de kinderen al jaren onder toezicht staan als gevolg van ‘de strijd tussen de ouders’ of dat de kinderen vanwege het gebrek aan afstemming anderszins in hun ontwikkeling worden bedreigd.
Een vechtscheiding stopt ook niet persé met het meerderjarig worden van de kinderen. De strijd kan bijvoorbeeld nog gaan over financiën of om de loyaliteit van de kinderen naar de andere ouder volledig af te breken totdat het kind de andere ouder verstoot.
Wist je dit?
Lees ook dit
Meer vraag en antwoord
Meer kennisbank
Opinie
Contact ons voor hulp
We begrijpen voor welke opgave je staat, zowel juridisch als persoonlijk. Vijf dagen per week helpen we ouders zoals jij. We zijn landelijk actief. Lees over:
- Onze aanpak.
- Diensten & kosten.
- Wanneer ons in te zetten.
- Hoe we waarde toevoegen t.o.v. een advocaat familierecht.
- Waarom ons in te zetten ook al heb je recht op een sociaal advocaat.
Is procederen onvermijdelijk? Laat ons opstelwerk verrichten. Lees over: 'litigation support'.
Tijdens kantooruren bel 085‑3013044 of stuur een e-mail naar team@fiduon.nl. Een eerste kennismaking is kosteloos. Lees enkele klantervaringen.
Bijgewerkt: 25 juni 2025
Parenting Coordination lijkt dé oplossing voor vechtscheidingen. Twee ouders komen overeen dat een professional een bindend advies geeft op beslispunten waar ouders gezamenlijk niet uitkomen. Voor échte vechtscheidingen levert dit model o.i. echter zelden/niet de oplossing.
Het succes van dit model staat en valt namelijk met de bereidwillendheid van beide ouders om voor de voorliggende beslissing een stap terug te doen, wanneer de Parenting Coordinator iets anders adviseert. Concreet betekent dit dat ze hun ouderlijk gezag/vetorecht opgeven en zo nodig bij het kruisje te tekenen. De kans is aanzienlijk dat een niet-welwillende ouder dit niet zal willen doen óf op het moment dat het ertoe doet alsnog weerstand biedt.
Dit betekent overigens niet dat een ouder die een Parenting Coordinator als ‘scheidsrechter’ afwijst automatisch een niet-welwillende ouder is. Belangrijk is om dit te bezien in combinatie met het feitelijke gedrag van die ouder, d.w.z. hoe deze ouder invulling geeft aan de ouderschapsnormen, de informatieplicht, consultatieplicht en (vervangende) toestemming-vooraf-plicht.
Tegelijk betekent dit ook niet dat een ouder die een Parenting Coordinator voorstelt automatisch de welwillende ouder is. Negatieve tactieken, bijvoorbeeld ingezet over de as van het kind, kunnen ook voor de Parenting Coordinator onzichtbaar blijven die daardoor wellicht met onvolledige gegevens een beslissing neemt. M.a.w. het strijdtoneel kan zich verplaatsen naar de Parenting Coordinator en/of juist naar het kind.
Zijn jullie als ouders beiden écht bereid om de strijdbijl te begraven en hebben jullie beiden het idee dat een koers uitgezet door een neutrale derde voor jullie de beste uitkomst zal betekenen, dan kan Parenting Coordination wél een oplossing zijn. Wij noemen dit arbitrage en we leveren dit ook als dienst.
De vraag blijft dus wat er gebeurt als één van beide ouders zich alsnog niet kan vinden in de beslissing van de Parenting Coordinator. Een ‘in beton gegoten’- afspraak om niet te procederen kan namelijk ook betekenen dat situaties waarin het kind komt buiten het zicht wordt gehouden van de kinderrechter (en daarmee ook van de Raad voor de Kinderbescherming) en de vraag is of dat bezien vanuit de rechten van het kind überhaupt kan en of dat in alle gevallen in het belang van het kind is.
Verder lijkt een Parenting Coordinator als beslisser o.i. enigszins op het construct van ‘uitgekleed ouderlijk gezag‘, d.w.z. waarbij beide ouders hun gezag laten ‘uitkleden’ en dit overdragen aan de Parenting Coordinator. Gerechtshof Den Haag heeft over ‘uitgekleed ouderlijk gezag’ bepaald dat hiervoor geen wettelijke basis is en tot verwarring kan leiden voor derden over wie het gezag uitoefent. Volgens deze uitspraak van Rechtbank Zeeland-West-Brabant zou de rol van Parenting Coordinator ook niet meer dan een tijdelijke moeten zijn. Het is bovendien meer in het belang van de kinderen dat ouders wél een weg vinden om normaal met elkaar om te gaan/communiceren.
Heb je te maken met een niet-welwillende ouder, dan helpt o.i. ultimo slechts handhaving van ouderlijke plichten die samenhangen met de (gezamenlijke) verantwoordelijkheid in de vorm van ‘diagnostiek & dwang’. Daarnaast kan je natuurlijk altijd nog accepteren dat het waarschijnlijk nooit beter gaat worden en als welwillende ouder doen wat je kunt om de schade voor je kind zo beperkt mogelijk te houden.
Het aanbieden van een neutrale derde die die een doorslaggevende stem heeft is overigens niet zonder risico. Voor een voorbeeld waarin de rechter een aanbod tot het aanstellen van een Parenting Coordinator (door de vader) passeerde zie deze uitspraak van Rechtbank Amsterdam. Hierin werd het ouderlijk gezag van de vader beëindigd.
NB: In de richtlijnen voor Parenting Coordination van de Amerikaanse APA staat bij richtlijn 4 huislijk, partner, ex-partnergeweld als contra-indicatie genoemd voor parenting coordination. Die situaties zouden het meest gebaat zijn bij rechtelijke interventie.
Lees ook verder over de schottenaanpak tijdens een ondertoezichtstelling.
Tot slot, in de gepubliceerde rechtspraak zien we parenting coordination nog nauwelijks terug. In deze uitspraak van Gerechtshof Amsterdam wordt parenting coordination weliswaar geopperd als oplossing voor de problemen die de ouders ondervinden; er is echter geen dwang. Daarbij valt de volgende zinsnede (negatief) op: “Daarbij is van essentieel belang dat partijen zich leren neer te leggen bij hen niet welgevallige beslissingen van de ander.” O.i. is dit een onjuiste zienswijze van Gerechtshof Amsterdam. Eén van de drijvende krachten onder vechtscheidingen zijn niet-welwillende ouders die zich zelfbepalend tonen en keuzes maken die direct of indirect een negatieve impact hebben op de andere ouder en/of de relatie tussen het kind en die ouder. Kan het werkelijk van een welwillende ouder worden verwacht dat deze zich hierbij neerlegt?
Wist je dit?
Meer vraag en antwoord
Meer kennisbank
Opinie
Contact ons voor hulp
We begrijpen voor welke opgave je staat, zowel juridisch als persoonlijk. Vijf dagen per week helpen we ouders zoals jij. We zijn landelijk actief. Lees over:
- Onze aanpak.
- Diensten & kosten.
- Wanneer ons in te zetten.
- Hoe we waarde toevoegen t.o.v. een advocaat familierecht.
- Waarom ons in te zetten ook al heb je recht op een sociaal advocaat.
Is procederen onvermijdelijk? Laat ons opstelwerk verrichten. Lees over: 'litigation support'.
Tijdens kantooruren bel 085‑3013044 of stuur een e-mail naar team@fiduon.nl. Een eerste kennismaking is kosteloos. Lees enkele klantervaringen.
Bijgewerkt: 22 oktober 2025
Word je uitgenodigd door bijvoorbeeld Veilig Thuis om aan een MASIC-NL deel te nemen, dan kan het een moment zijn dat je je eindelijk gehoord voelt. Er wordt een 90-tal vragen gesteld over allerlei gedragingen tijdens en na het verbreken van je relatie en de dynamiek daarin. Vragen gaan bijvoorbeeld over (psychische) mishandeling en seksueel geweld. Voordat je echter ‘ja’ zegt, is er iets dat je moet weten. Het middel is achter gesloten deuren sterk buiten het oorspronkelijke doel geëvolueerd en dit is om meerdere redenen problematisch. Lees: Wat is MASIC-NL? voor informatie over de methode (voorzover bekend).
Rechtsbescherming (van het kind) onder druk
In de opinie-sectie zijn vier delen over MASIC gepubliceerd. Lees die aandachtig.
- MASIC als steunbewijs: een ondoorzichtige en onrechtmatige invloed op de rechtspraak
- MASIC en de omzeiling van geheimhouding: gevolgen voor vertrouwensrelaties en rechtsbescherming
- De toekomst van MASIC: Een model voor transparantie en rechtvaardige feitenvaststelling
- MASIC en het onzichtbare geweld: hoe selectieve definities, vraagstelling en geheimhouding rechtsongelijkheid vergroten
- Geweld in het familierecht: van MASIC-NL naar forensiek
De artikelen laten zien hoe rechtsbescherming in het gedrang komt doordat wat je vertelt niet feitelijk worden vastgelegd en het verslag dat wordt gemaakt door de rechtspraak niet getoetst wordt aan de onderliggende data. Verder spelen nog andere factoren die deelname aan MASIC potentieel juridisch risicovol maken en/of een risico in zich dragen van hertraumatisering: of te wel dat jij en/of je kind als slachtoffers helemaal niet de erkenning krijgen die je verwacht te krijgen wanneer MASIC wordt ingezet.
Naast deze zorgwekkende signalen spelen er echter nog andere punten die niet uitgewerkt zijn in deze artikelen:
- Wat je zegt wordt niet letterlijk door de interviewer genotuleerd. Ook wordt het interview niet opgenomen (lees over het opnemen van gesprekken). Dit leidt er zeker toe dat jouw woorden anders landen op schrift dan je zegt. Dit kan ook betekenen: anders dan je bedoelt. Dit maakt het cruciaal om concept-verslagen aandachtig te controleren en aan te vullen. Echter dit ‘aanvullen’ is niet persé veilig omdat veel aanvullingen ook geframed kunnen worden als iets dat over jou als persoon zegt. Ook is het geenszins zeker dat je aanvullingen ook maar enige invloed hebben op het uiteindelijke verslag.
- De mensen die de interviews afnemen zijn niet of nauwelijks getraind in interviewtechnieken, laat staan verhoortechnieken óf opgeleid in het herkennen van subtiele geweldspatronen. De grondleggers zeggen zeg dat ‘de methode slechts zo goed is als de persoon die ermee werkt’. Dit op zich heeft diverse afbreukrisico’s waarop in het kader van dit artikel niet verder wordt ingegaan.
- De timing van het ‘definitieve verslag’ kan vlak voor een geplande rechtszitting vallen waardoor het voeren van een verweer op het uiteindelijke ‘frame‘ tijdtechnisch haast onmogelijk wordt. Belangrijker is echter dat in dat geval er een grote kans is dat de rechter er groot gewicht aan toekent (vanwege de gedachte: opgesteld door een ‘professional’ en hoe recenter, hoe minder zaken kunnen zijn voorgevallen die een afbreuk doen aan de daar ingenomen standpunten).
- Je krijgt geen mogelijkheid om te reageren op hetgeen de andere ouder meldt over jouw gedrag. Die informatie krijg je niet eens te zien. Ook wordt er geen nader onderzoek gedaan naar de validiteit van standpunten (al wordt dit door de ontwikkelaars van de MASIC wel gesteld), noch wordt er enige consequentie verbonden aan het eventueel verkondigen van onwaarheden (hetgeen een vorm van smaad/laster kan zijn). De vraag die dit oproept is hoe een verslag – dat dus in potentie gebaseerd is op onware potentieel lasterlijke verklaringen – onderdeel kan zijn van een juridisch proces waarin de feiten ‘volledig en naar waarheid’ naar voren moeten worden gebracht (artikel 21 Rv).
- Met zekerheid kan worden gesteld dat MASIC ook wordt toegepast in zaken die niet worden gepubliceerd op rechtspraak.nl. Dit betekent dat de toepassing van MASIC – en in hoeverre processen wél voldoen aan artikel 6 EVRM (het recht op een eerlijk proces – niet publiek kan worden gecontroleerd.
- Bovenal echter: De vragenlijst vraagt (vooralsnog) niet uit in hoeverre of waaruit blijkt dat ouders zich wél houden aan hun positieve inspanningsplichten naar elkaar. Zo wordt het niet-naleven daarvan door MASIC niet (h)erkend als ex-partnergeweld, intieme terreur en/of kindermishandeling. Ook wordt het niet-naleven van rechterlijke beschikkingen niet als ex-partnergeweld gezien. Terwijl in zeer veel situaties in het familierecht (in het bijzonder bij ‘complexe’ scheidingen) precies dit aan de hand is en de onveiligheid rondom het kind drijft/in stand houdt.
Word je uitgenodigd voor een MASIC? Weigeren roept argwaan op, instemmen biedt geen garanties. Zelfs bij onwaarschijnlijke afspraken over geheimhouding, kan het verslag via andere routes – zoals via je ex-partner, een Raadsonderzoek of een onderzoek door een jeugdbeschermer – alsnog in de rechtszaal belanden. Familierechters blijken in de praktijk regelmatig ook ‘onrechtmatig verkregen’ stukken toe te laten. Dit betekent dat je er rekening mee moet houden dat als het verslag door je ex-partner wordt ingebracht, het waarschijnlijk zal worden toegelaten door de rechter.
Wat kan ik doen om negatieve effecten te verminderen?
Ga er niet van uit dat je werkelijk invloed kunt uitoefenen op het definitieve verslag. De enige optie die dan resteert is je eigen antwoorden integraal te delen met de rechter, voorzien van een leeswijzer. Bedenk bij je keuze: Er is geen veilige optie. Het systeem biedt geen sluitende waarborgen. Daarom, ‘bezint eer ge begint‘.
Kan ik de MASIC weigeren?
Er zijn voorbeelden in de rechtspraak, zoals deze uitspraak van Gerechtshof Den Haag, dat slechts één ouder de MASIC heeft gedaan en de andere niet. De conclusie in deze zaak is samengevat dat ‘vanwege het eenzijdige beeld er geen conclusies kunnen worden getrokken’. Dus weigeren kán. Weigeren kan er echter ook toe leiden dat je wordt geconfronteerd met bijvoorbeeld rechterlijke drang. De rechter kan je (vooralsnog) niet dwingen om deel te nemen aan de MASIC. Wat de rechter wél kan doen is iets dat jij wenst – bijvoorbeeld eveneens gezag of meer omgang – afhankelijk te stellen van het doen van de MASIC. Lees meer over rechterlijke drang in de Opinie: Rechterlijke drang in het familie- en jeugdrecht: onzichtbare sturing.
Vraag duidelijkheid van de initiërende instantie
Je hebt recht op duidelijkheid vooraf over de mogelijke gevolgen die deelname aan MASIC-NL kan hebben voor jou en eventueel (het contact met/gezag over) je kind. Zo zou je bijvoorbeeld een email kunnen zenden aan je contactpersoon in reactie op de uitnodiging. Hierna is een voorzet gegeven (concept in ontwikkeling):
Beste [Naam],
Bedankt voor je uitnodiging om deel te nemen aan een MASIC-onderzoek.
Alvorens hierop in te gaan, vraag ik je aandacht voor de informatie op deze pagina, waarin zorgpunten worden beschreven over de rechtsbescherming, feitelijke juistheid en genderneutrale weging binnen de huidige MASIC-praktijk.
Graag ontvang ik een schriftelijke reactie waarin uiteen wordt gezet hoe, in dit concrete traject, de volgende zaken gewaarborgd zijn:
- De feitelijke en volledige vastlegging van mijn antwoorden.
- Een genderneutrale vraagstelling en weging van de resultaten.
- Mijn rechtsbescherming, waaronder tegen onjuiste aantijgingen van de andere zijde, inclusief de waarborg dat het verslag niet buiten de afgesproken kaders zal worden gebruikt.
- In hoeverre het bezwaarlijk is dat ik mijn eigen MASIC-antwoorden (zo nodig in het kader van een rechtszaak) integraal inbreng bij de rechter.
Ik zie je reactie graag tegemoet alvorens een beslissing te nemen over deelname.
Met vriendelijke groet,
[Je naam]
Voor de duidelijkheid: Het is de initiërende organisatie die eigenlijk een juridische bijsluiter zou moeten overhandigen, of nog beter: een ‘informed consent’-formulier. Dit is een formulier dat duidelijk het doel, de kaders en je rechten (en plichten) weergeeft, waarvoor jij en degene die het afneemt tekent. Momenteel zijn we in afwachting van een reactie op het herhaalde verzoek aan de grondlegger van MASIC-NL om te verduidelijken of deze juridische documenten beschikbaar zijn en in welke vorm, alsmede onderbouwing vanaf wanneer dit wordt toegepast.
Tot dat moment, hierbij alvast een concept MASIC-NL ‘Informed Consent’-formulier (in ontwikkeling, klik opent PDF).
Help de prestaties van MASIC in beeld te brengen – Doe mee met de evaluatie
Om de prestaties van MASIC beter in beeld te krijgen, hebben we een onafhankelijke evaluatie ontwikkeld. Jouw anonieme feedback is hierbij cruciaal. Om je privacy volledig te waarborgen, worden alle reacties anoniem verwerkt. Bezoek de onderzoekspagina. Hier kun je het evaluatieformulier downloaden en insturen. Inzenden mag ook per reguliere post.
Wist je dit?
Lees ook dit
Meer vraag en antwoord
Meer kennisbank
Opinie
Contact ons voor hulp
We begrijpen voor welke opgave je staat, zowel juridisch als persoonlijk. Vijf dagen per week helpen we ouders zoals jij. We zijn landelijk actief. Lees over:
- Onze aanpak.
- Diensten & kosten.
- Wanneer ons in te zetten.
- Hoe we waarde toevoegen t.o.v. een advocaat familierecht.
- Waarom ons in te zetten ook al heb je recht op een sociaal advocaat.
Is procederen onvermijdelijk? Laat ons opstelwerk verrichten. Lees over: 'litigation support'.
Tijdens kantooruren bel 085‑3013044 of stuur een e-mail naar team@fiduon.nl. Een eerste kennismaking is kosteloos. Lees enkele klantervaringen.
Bijgewerkt: 29 oktober 2025
MASIC-NL is een interviewprotocol dat op gestructureerde wijze vragen stelt over de aanwezigheid van ex-partnergeweld tijdens en na de relatie. Er worden specifieke vormen van geweld uitgevraagd. Voor zover aanwezig wordt dit gekoppeld aan bronnen die de interviewende organisatie (zoals Veilig Thuis) als objectief beschouwt en ‘nodig acht’ voor de beoordeling.
Dit is de MASIC-NL
1. Oorsprong en doel van de MASIC-1
MASIC-1 is van oorsprong een vragenlijst of ‘instrument’ dat uitsluitend voor de mediationpraktijk is ontwikkeld, met het doel in een vroege fase onbemiddelbare situaties uit te filteren (bekijk het origineel). Het had op geen enkele wijze als doel om de waarheid van de door de ex-partners ingenomen standpunten te verifiëren.
2. Uitbreiding naar MASIC-NL: een quasi-forensisch instrument
Zoals uit het inleidende stukje evenwel volgt is dat standpunt inmiddels verlaten. Dit heeft geresulteerd in een MASIC-NL-lijst met 90 vragen in 4 secties t.w. Sectie 1 (30 vragen): Context. Sectie 2 (45 vragen): Geweldspatronen Sectie 3 (8 vragen): Acute veiligheid. Sectie 4 (7 vragen): Slotvragen. De NL-lijst is dus aanzienlijk uitgebreid ten opzichte van het oorspronkelijke model van 29 vragen. Dit samenstel heeft MASIC-NL tot een quasi-forensisch instrument gemaakt, hetgeen de basis is van een ander belangrijk kritiekpunt op de MASIC-NL.
3. Beoordeling en erkenning van geweld: de praktijk
Onderdeel van de vragenset is niet slechts of, in welke vorm en wanneer bepaald geweld heeft plaatsgevonden, maar ook of dit in de afgelopen 12 maanden heeft plaatsgevonden en in welke frequentie. Dat ouders geweld rapporteren leidt er echter niet automatisch toe dat dit ook als zodanig zal worden (h)erkend. De focus op de afgelopen 12 maanden kan ertoe leiden dat geweld als minder actueel wordt geduid, terwijl het geweld bijvoorbeeld kan zijn overgegaan in subtieler minder frequent geweld tegen de achtergrond van een reeds getraumatiseerd slachtoffer.
4. Gebrek aan transparantie en methodologische kritiek
Volgens de beschrijvingen op diverse websites die gaan over de MASIC-NL wordt bijvoorbeeld gesteld dat de verstrekte informatie ‘voor zover nodig’ wordt gecheckt met ‘objectieve bronnen’. Jij als persoon weet echter niet welke objectieve bronnen dit zijn, laat staan wat wordt verstaan onder ‘voor zover nodig’. Onduidelijkheid hierover ligt aan de basis van één van de grote kritiekpunten op MASIC-NL.
5. Proces, aansprakelijkheid en gebrek aan specialisatie
Het is degene die het uiteindelijke rapport met conclusies opstelt die bepaalt of gemeld geweld ook tot de vastlegging als ‘geweld’ in het rapport leidt. Het komt zelfs voor dat de onderzoeker voor de zitting wordt uitgenodigd om haar/zijn mening te laten horen, zoals in deze uitspraak van Rechtbank Midden-Nederland. Het is heel lastig om verweer te voeren op mondeling ingenomen standpunten. Ook is onduidelijk waarom niet slechts BIG-geregistreerde forensisch psychologen zo een interview mogen afnemen.
6. Afschuiven van verantwoordelijkheid
Blijkens het discours op LinkedIn, waarin ook auteurs/promotors/trainers van MASIC-NL deelnemen, worden ‘onjuiste conclusies/uitkomsten’ nadrukkelijk van de hand gewezen als zijnde ‘een fundamenteel probleem van het model’. Het model zou ‘zo goed zijn als degene die ermee werkt’. O.i. is dit onacceptabel. Vooral omdat het model ogenschijnlijk onvoldoende waarborgen biedt op dit vlak.
7. Conclusie: Kritiek en de roep om hervorming
Zoals hierboven al diverse malen aangestipt is er dus kritiek op de MASIC-NL. Deze komt zowel vanuit methodologische als juridische hoek (Fiduon). Meer over deze kritiek kun je hier lezen op de website, alsmede in deze discussie op Linkedin. Het blijft echter niet bij kritiek. In deel 3 van de opiniereeks over MASIC-NL worden voorstellen gedaan voor hervorming van het instrument.
Wil je hier dieper induiken, dan is een goed startpunt de V&A: MASIC; zal ik dat doen? Samengevat is het van groot belang wel of niet deelnemen aan de MASIC een afgewogen keuze is. Kies je ervoor om wel de MASIC te doen, doe dan ook mee met de onafhankelijke evaluatie.
MASIC in de rechtspraak
Hierna is een selectie van recente uitspraken weergegeven waarin de MASIC figureert. Bij elke zaak is een korte casusbeschrijving toegevoegd. Daarnaast wat de rechter heeft beslist of welk gewicht de rechter aan de MASIC toekent. Dit overzicht wordt nog aangevuld. MASIC verscheen voor het eerst in 2021 in de gepubliceerde rechtspraak.
Inzichten uit de rechtspraak
De volgende inzichten zijn te destilleren uit de gepubliceerde rechtspraak;
- In diverse uitspraken is door één partij aan de rechter verzocht om de andere ouder te verplichten om aan een MASIC deel te nemen. Dit verzoek is nog nooit gehonoreerd.
- Het niet ‘vrijwillig’ (in een dwangkader) aan een MASIC deelnemen kan tot rechterlijke drang/dwang leiden waarbij iets dat de ‘weigerachtige ouder’ voor het kind wenst (bijvoorbeeld uitbreiding omgang of gedeeld ouderlijk gezag) wordt tegengehouden.
- Soms wordt MASIC bij slechts één ouder afgenomen. Zowel de raad als de rechtspraak zijn in die gevallen van mening dat er dan geen conclusies aan kunnen worden verbonden.
- Wanneer de MASIC-conclusie ‘rode vlaggen’ of juist ‘geen rode vlaggen’ toont, dan kennen rechters daar veelal aanzienlijk gewicht aan toe, zelfs bepalend voor bijvoorbeeld de koers van een betrokken Gecertificeerde Instelling.
- In niet elke situatie gaat de rechter mee in een geschetst beeld dat een MASIC voorwaarde is voor iets. Het kan ook zijn dat de rechter zich reeds voldoende voorgelicht acht op basis van andere informatie of dat de rechter doorziet dat de ouder die dit wil ‘andere motieven’ heeft, waarbij je kunt denken aan een poging tot systeem-triangulatie.
- Het komt voor dat de onderzoeker/ster ter zitting aanwezig is en het woord mag voeren. Dit ondermijnt rechtsbescherming, omdat je je niet kunt voorbereiden op hetgeen die persoon zegt en/of mogelijk niet voldoende tijd krijgt voor een goed verweer.
- Het brede beeld ontstaat dat MASIC vooral wordt ingezet om geweld door mannen in kaart te brengen/uit te sluiten. Dit volgt uit de wijze van weging van het geweld in de beschikkingen.
- Er lijkt een bias te zijn dat (psychisch) geweld door vrouwen door onderzoekers/sters minder wordt gewogen/prioriteit heeft. Deze bias strekt zich ook uit tot in de rechtszaal, hoewel een enkele rechter wél scherp blijft, zoals in deze uitspraak van Rechtbank Midden-Nederland.
De huidige toepassing van MASIC-NL die geen forensische waarborgen heeft is o.i. juridisch zeer zorgelijk vanwege meerdere redenen w.o.: belang van het kind, non-discriminatie en rechtsbescherming. Daarom geldt: “bezint eer ge begint” en lees: MASIC; zal ik dat doen? (Tip: ga er even voor zitten).
Wist je dit?
Lees ook dit
- V&A: Masic; zal ik dat doen?
- Onderzoek: Fiduon onderzoekt MASIC
- Opinie: Naar een rijke en betrouwbare gerechtelijke feitenvaststelling in het digitale tijdperk
- Opinie: Forensisch denken in het familierecht: Het kind als toetssteen
Meer vraag en antwoord
Meer kennisbank
Opinie
Contact ons voor hulp
We begrijpen voor welke opgave je staat, zowel juridisch als persoonlijk. Vijf dagen per week helpen we ouders zoals jij. We zijn landelijk actief. Lees over:
- Onze aanpak.
- Diensten & kosten.
- Wanneer ons in te zetten.
- Hoe we waarde toevoegen t.o.v. een advocaat familierecht.
- Waarom ons in te zetten ook al heb je recht op een sociaal advocaat.
Is procederen onvermijdelijk? Laat ons opstelwerk verrichten. Lees over: 'litigation support'.
Tijdens kantooruren bel 085‑3013044 of stuur een e-mail naar team@fiduon.nl. Een eerste kennismaking is kosteloos. Lees enkele klantervaringen.
Heb je een vraag waarop het antwoord ook voor anderen relevant kan zijn en mis je hem in dit overzicht?
Mail hem als suggestie naar team@fiduon.nl.
Lees nog veel meer over deze onderwerpen in onze thema’s en specials. Die vind je via het kennisbank-hoofdmenu of op deze overzichtspagina.